KROONVAARDERSKNSM

[Willem Visser]

Trinidad
In Port of Spain, Trinidad, lagen we met de Sinon of de Medon, dat weet ik niet meer, met stuurboord voor de kant. Achter ons lag een groot schip, waar we vanuit ons achterdekje hoog tegen de boeg op keken. Bij vertrek kregen we assistentie van een sleepboot die bij ons achter vastmaakt. Een stuurman en wat matrozen waren op het achterdek aanwezig om daar het ontmeren en wegslepen te regelen. Wat zij niet zagen, en mensen op de wal wel, want die begonnen te schreeuwen, was dat de tros van het schip achter ons bleef haken achter de davit van de werksloep op de poop, dus boven hun hoofden. Die tros fungeerde als katapult en toen hij flink op spanning was brak de davit vlak boven het dek af en werd gelanceerd naar het golfplatendak van de loods op de kade. Hij ging er dwars doorheen.
Een bewogen afvaart!

Paskamer
Als je als wtk je carrière begon bij de KNSM werd je in de jaren 60 aangenomen als assistent wtk, dit in tegenstelling tot sommige andere maatschappijen waar je als leerling startte. Als assistent was je verplicht gedurende 365 monsterdagen een memoriaal bij te houden. Een memoriaal is een technisch dagboek waarin je uitleg geeft over je werkzaamheden en daarmee aantoont technische kennis en vaardigheden op te doen. Dat memoriaal moest elke week door de hwtk worden gecontroleerd en afgetekend. Als de 365 dagen zijn volbracht en het memoriaal wordt door de examencommissie in Den Haag goedgekeurd ontvang je het staatsdiploma VD. Tijdens mijn memoriaaltijd op de Solon was ik op weg naar de hwtk om de wekelijkse handtekening te bemachtigen. Dat liep enige vertraging op. De hwtk had zijn vrouw die reis aan boord en de deur van zijn hut was dicht. Maar die deuren hadden aan de binnenzijde een houten paneel dat je omlaag kon schuiven zodat er alleen nog maar een plaat met kleine gaatjes overbleef. Dat moest dan enige luchtverversing opleveren bij een gesloten deur. De hwtk, en ik weet zijn naam nog, maar zal hem niet noemen, had niet alleen zijn vrouw aan boord maar ook de ventilatieschuif naar beneden. En juist toen ik aan wilde kloppen ging zijn vrouw haar nieuwe bikini passen. Onbewust van het feit dat ik haar kon zien, trok ze hem aan en showde ze hem voor haar man. Om hen daar niet in te storen klopte ik niet aan, maar wachtte geduldig totdat de passessie voorbij was. Misschien heb ik nog wat langer gewacht om af te koelen, maar de handtekening werd vlot gezet.

Pieter Westra
_________________
Old sailors never died

[Willem Visser]

Guillotinebreuk

We lagen in Le Havre. Ons schip, een on-boot, was al omgebouwd tot afstandsbediende hoofdmotor en geautomatiseerde smering, dus geen olieman aan boord en in de haven een gesloten machinekamer van 17h00 – 8h00. Een wtk heeft "de wacht". Dat betekende dat de alarmkeuzeknop op de Eekelskast in de machinekamer op zijn hut werd geschakeld en als er een alarm was dan ging het paniekkastje in die hut af, akoestisch alarm en een geel of rood lampje. Die avond en nacht had ik de wacht. Alle wtks waren de wal op en ja hoor, het alarmkastje in mijn hut deed zijn werk. Toen ik de schuifdeur van de machinekamer opende hoorde ik het al, het was goed mis, ik hoorde flink water stromen. In Amsterdam had men kort ervoor de cross-over leiding vervangen. Deze leiding loopt van de bakboordinlaat naar de stuurboordinlaat en op die leiding wordt water voor de diverse machinerieën afgetakt voor koeling. Je kunt kiezen voor een bepaalde inlaat, maar geheel isoleren gaat alleen als je geen koelwater nodig hebt. De drie hulpmotoren met generator staan iets lager dan de plaat van de hoofdmotor, en ik was bang dat de generatoren in het lekwater terecht zouden komen en dan maak je geen beste beurt, black-out en schade. De lenspomp, zo'n stamper, kon de toegestroomde hoeveelheid niet verwerken. Ik heb toen de hoofdkoelwaterpomp omgezet naar noodlenspomp en dat was voldoende. Een snelle dichting van de guillotinebreuk, een breuk over de volledige diameter van de leiding, was onmogelijk in mijn eentje. Intussen druppelden de passagierende wtks weer aan boord en werd de noodreparatie in gang gezet. Hoe het proces technisch werd opgelost weet ik niet meer, maar om de breuk werd spek gewonden, aangespannen met trekbanden en de timmerman maakte er een kistje zonder bovenkant omheen. Daar werd een mengsel van cement, soda en water in gegoten en zo werd het lek gedicht. In Amsterdam heeft men veel moeite gehad om het spijkerharde cement er weer uit te hakken, maar goed, zij hadden deze leiding ook iets te krap gemonteerd.

Pieter Westra
_________________
Old sailors never died

[Willem Visser]

ms Hermes, fokstier

Eind 1969 hadden we op de Hermes als lading o.a. een Friese fokstier. Het indrukwekkende beest stond in een speciale houten krat een dek gesjord. Voor- en achterkant waren gedeeltelijk open want er moest aan de voorkant voer in en aan de achterkant kwam het er heel anders weer uit. De bootsman moest het beest verzorgen. Bij het mesten ontdekte hij dat als je het beest met de bezem over zijn ballen streek, hij begon te loeien. Hij vond het kennelijk aangenaam, hij was tenslotte een fokstier! De bootsman maakte er routine van. Hij was bestemd voor een land aan de westkant van Zuid-Amerika, ik weet niet meer welk. In ieder geval moesten we door het Panamakanaal. Dat was in die tijd Amerikaans gebied. En om daar met levende have door te varen kon natuurlijk niet zomaar! Het beest moest gekeurd worden door een veearts, en die liet nogal op zich wachten. In mijn beleving wel een halve dag. Dan denk je dan zal zo'n keuring wel intensief zijn. Nou, toen hij kwam bukte hij nog een beetje bij de houten krat en zei: nice bull. Dat was het. Goedgekeurd. Varen maar, het Panamakanaal door.

Pieter Westra
_________________
Old sailors never died