KROONVAARDERSKNSM

Willem Visser · Geplaatst: 25 Jan 2023 13:56:10 Onderwerp:

Jane

'Ik heb genoeg van dat gelazer aan boord!', zei kapitein Woudstra toen de motortanker 'Adinda' het eiland Ko Si Chang in Thailand naderde. 'Dit keer komt de Gouden Ploeg niet aan boord, stuurman!' 'Tja, Thailand betekent Land van de Vrijen en dat wordt uitgelegd als het Land van het Vrijen, kapitein', zei stuurman Van Riet. 'Daar kan ik ook niks aan doen. De maten hebben daar met die vaste reizen praktisch vaste verkering gekregen, en die meissies staan al op de ka te wachten ... Ik weet niet hoe ik dat tegen moet houden!' 'In Ko Si Chang komt er alvast niemand behalve de douane aan boord', bevestigde de kapitein. 'We gaan clean de rivier op, stuurman. En als we in Bangkok aan de steiger liggen, wil ik ook geen vrouwvolk aan dek, begrepen?' 'Tjesis!', zei de stuurman. 'Hoe moet ik die sampans vol meiden van boord houden, kapitein?' 'Zet de dekwasslang er maar op!', zei de kapitein. 'En denk je dat de crew daaraan meewerkt?', vroeg de stuurman. 'Misschien die acht Hollanders nog net, maar die twintig Chinezen gaan over rood, kapitein... Die jongens komen in geen jaren in China en staan zo scherp als een snaar. Ken je die limerick, kapitein? Er was eens een juffrouw in Lemmer, die had een geval als een emmer, daarop stond als een snaar, één enkele haar, want d'r man was pianostemmer ... !' 'Ik merk het al!', zei de Ouwe vinnig. 'Van jou kan ik ook geen medewerking verwachten ... '
'Om praktische redenen niet, kapitein. Jane en Hendrikkie en Noy komen toch wel aan boord, al is het langs de trossen of de ankerketting. Ik zou niet weten ...'

'Laat maar!', zei de Ouwe. 'Ik neem zelf m'n maatregelen wel!' De 'Adinda' voer de rivier op en wist inderdaad clean te blijven, zoals de Ouwe dat noemde, maar aan de steiger was er geen houwen aan. De Gouden Ploeg kwam, zag en overwon. Zoals in Tahiti in de tijden van de Bounty had praktisch iedereen hier z'n tajo of Nurnber One Friend, en kapitein Woudstra leek machteloos iets tegen de invasie van vrouwen aan boord te ondernemen totdat het schip moest verhalen en hij zijn kans greep. 'Iedereen van boord!', beval hij en als ratten verlieten de bezoeksters het schip, zoals Woudstra tot zijn genoegen constateerde. Hij had rondverteld dat het schip niet ging verhalen, maar zou vertrekken ... O ja, Woudstra kende z'n pappenheimers in de trade. Die Jane was de matrone van de Gouden Ploeg. Ze zag er altijd perfect gekleed uit in een glanzende dunne, doorzichtige blouse en een strakke, niet doorzichtige lange broek, omdat ze een houten poot had. Ze werd altijd als eerste aan boord gezet, en verliet het schip - als een goede kapitein betaamde -het laatst. 'Waar was ze?', dacht Woudstra. 'Zou het dan tóch gelukt zijn?' Iedereen was al van boord, behalve Jane. De sleepboten hadden al vastgemaakt, de machine stond standby, en de loods stond al op de brug. De gangway hing in de kraan. Het wachten was op het laatste teken van vertrek, zeg: verhalen.

Woudstra trok aan de fluit. Het galmde alarmerend over de haven, en weerkaatste tussen de olietanks op de kade. Daar kwam, in gloeiende haast, uit het achterschip een struikelend vrouwspersoon tevoorschijn, pogingen doend tussen al die pijpen aan dek en onder de kippeloop door naar de gangway te laveren. Ze moest zich vasthouden om niet te vallen. Vlakbij de gangway gekomen bleef ze staan. Ze leek op de reïncarnatie van de Gebochelde van de Nôtre Dame, en schudde woedend de vuist in de richting van de brug. 'You captain bastard!', schreeuwde Jane schril. Kapitein Woudstra keek onbewogen toe, een lichte glimlach van vervulling om de lippen. 'Zo doe je dat, stuurman!', zei hij. 'Haal op, die gangway!' De kraanmachinist reageerde onmiddellijk en zette de reep strak. De gangway hing dansend vrij. Jane kreeg nog meer haast en viel aan dek, waarna de Chinese bootsman haar nog net 'n kontje op de wegzwaaiende gangway kon geven. 'Waarom loopt ze zo mank?', vroeg de stuurman. 'Ik heb de timmerman opdracht gegeven d'r houten poot op te bergen ... en er 'n stuk af te zagen, terwijl ze vannacht ergens daarachter lag te tidoeren ...', zei Woudstra. 'Ze is niet voor niks zo laat! Ze zal lang gezocht hebben en nou loopt ze mankipo! Zo doe je dat, stuurman; die zien we voorlopig niet terug!' Maar in dat laatste had hij ongelijk. Ze stond kaarsrecht aan het hoofd van haar troepen te wachten toen de 'Adinda' opnieuw afmeerde; 'n grimmige, vastbesloten trek om haar te rode lippen. En op de rivier lag een eskader sampans klaar om te enteren. Zij was de matrone en hij maar kapitein.

Geplaatst: 25 Jan 2023 13:56:10 Onderwerp:

Willem Visser · Geplaatst: 26 Jan 2023 15:21:52 Onderwerp:

Ezels aan dek

De olieraffinaderij van het eiland Pulau Bukom op de rede van Singapore zweefde door de opstijgende hitte ver boven de kim. Het leek of het hele eiland van ijzer was en door de gloeiende, bijna in het zenit staande supermagneet van de zon uit de aardbol omhoog getrokken werd. Kimverheffing; een verschijnsel dat zelfs de meest bevaren zeeman altijd opnieuw fascineert. De Nederlandse supertanker 'Crude Delight' schoof langzaam naderbij door het dampende, olieachtige water dat, half zoet half zout, onbestemde kleuren in zich droeg als bij diepten en ondiepten, of samenvloeiende zee- en rivierstromingen. Kapitein Van Groningen had de machine allang gestopt en keek door zijn kijker naar de trillende wal, waaruit zich een tweetal wazige sleepboten losmaakte. Hij wist het: straks bijna stilliggend in beperkt vaarwater was zijn machtige supertanker overgeleverd aan stroom en wind, zolang die sleepboten niet hadden vastgemaakt. Nee, er was geen wind, op een onverwachte windhoos na die met haar tot in de wolken reikende, zuigende slurf over de rede kon trekken, maar de stroom in het water kende hij niet. Hij wachtte vol ongeduld de sleepboten af, die hem wel niet van zijn eindverantwoordelijkheid zouden verlossen, maar als hulp bij de navigatie belangrijke diensten konden verlenen. 'Stuurman,' zei hij, ongerust op de brug heen en weer lopend en af en toe een blik op de radar werpend, 'ze benne weer laat, vind ik. Ze hebben geen benul van het varen met een supertanker... Ze weten niet dat het meer dan 'n uur duurt om van volle kracht tot stilliggen te komen, en dat je dan een lamme eend bent!'

'Ja, varen gaat wel,' zei de stuurman, 'maar aanleggen ...' 'Recht zo die gaat!' zei de kapitein, en de leerling achter het stuurwiel herhaalde dit. Op dat moment drong het gebalk van een ezel, die op het kapiteinsdek domicilie had, door in de ruisende stilte op de brug, en Van Groningen zei: 'Ali heeft het ook al in de gaten, stuur!' maar deze reageerde niet, omdat hij nog steeds niet helemaal begreep waarom Van Groningen het noodzakelijk vond een ezel mee te laten varen. "n Ander heeft 'n hond aan boord!' had hij desgevraagd gezegd. 'Nou, ik 'n ezel!' En daarmee moest iedereen het doen. Hij had het beest na een afmattende tocht vanuit de havenplaats Aden naar het middeleeuwse binnenland, in een opwelling van een straatarme Arabier gekocht en aan boord laten pikollen. Hij had bewondering voor Ali, de ezel die met hém op z'n rug, in de verzengende hitte door de bergen was gewandeld. 'n Zeeman noemde de bergruggen van Aden 'de twee zuipende draken' omdat ze vanuit zee gezien leken op twee versteende woestijnmonsters die met zwaar begroeide ruggen, gebogen nek en kop onder water de Golf van Aden leeg stonden te drinken; ternauwernood ontsnapt aan de moordende hitte van de Arabische woestijnen. En ze deden dat al eeuwen zo; kregen steeds meer dorst van al dat zoute water. 'Ia, Ia!' balkte Ali met een Adens accent, de nek over de reling in de richting van Pulau Bukom uitstrekkend en de Ouwe zei: 'Hij ruikt land, hij wil straks 'n eindje stappen met de baas, maar dan moeten die balzakken wel opschieten, anders lopen we an de grond! Boerehufters!'

De stuurman grinnikte; ze zaten 'r daar al op te wachten om die gekke Van Groningen op z'n ezel als een Messias over het eiland te zien rijden. 'D'r zitten toch stuurlui van onze maatschappij op de sleepboten, kapitein,' probeerde hij, 'om ervaring met het meren en ontmeren van tankers op te doen ... ?!' 'Ja, maar daar merk ik geen moer van!' zei Van Groningen, de marifoon grijpend en een paar tot spoed aanmanende volzinnen overbrengend, want de tanker verzeilde naar stuurboord en daar lag onzichtbaar een modderbank als een alligator op prooi te wachten. De eerste sleepboot kreeg inderdaad meer haast; de snor aan de boeg groeide wit uit. 'Mogge, u spreekt met Groen, wilt u de voortros gereedmaken ... .' 'Die hangt er al een uur, meneer Groen. Studeer jij voor tankerkapitein op die sleepprauw? Zie je niet dat we verdrijven? Wil je als de donder onder de boeg komen om vast te maken!' 'Ai, ai, kapitein Van Groningen. Begrepen,' en toen schamperend: 'Hebbie die ezel nog?' Van Groningen hapte naar adem. 'Nee, die heb ik naar de zeevaartschool gestuurd om sleepbootkapitein te worden!' kaatste hij toen. 'D'r staan bij jullie meer ezels aan dek dan bij mij!' Ezel Ali op de onderbrug gooide de achterbenen in de lucht en dat bonkte tegen het dekhuis. 'Ia, Ia!' balkte hij, als om de woorden van de kapitein kracht bij te zetten. 'Tien graden stuurboord!' zei Van Groningen geconcentreerd. 'Ai, ai!' zei de leerling niet toevallig. 'Tien graden stuurboord, kapitein ...' De stuurman draaide zich met een grijns op het gezicht naar hem om, en de verborgen lach van de leerling werd goed zichtbaar. Van Groningen merkte het niet. 'Ezels!' zei hij woedend.

Willem Visser · Geplaatst: 27 Jan 2023 15:41:51 Onderwerp:

Carnaval in Rio

Het Nederlandse s.s. 'Aldebaran' van de Holland-Zuid Amerika Lijn stoomde nietsvermoedend langs de kust van Brasil en was Rio praktisch al gepasseerd, toen er via de onvolprezen 'Draadloze' van marconist Voorthuysen een telegram aan boord kwam met als inhoud: Onmiddellijk Rio de Janeiro aanlopen - vijftig ton edele metalen laden-. Kapitein Haring was in alle staten over dit telegram dat de regelmaat van eenentwintig dagen om de noord naar thuishaven Rotterdam onderbrak. De rest van de bemanning was ook in alle staten, maar in andere dan de kapitein. Rio! De meesten bewaarden schitterende herinneringen aan die havenstad, Rio de Janeiro! Een goed afzakkertje voor ze naar huis gingen. Stuurman Markus dook meteen in het stuwplan. 'Drie,' zei hij tegen derde stuurman Hans Larsen, alias Dokter King, 'we motte nog effe vijftig ton edele delen laden. Komen uit Amazonas. Hebben ze van de Indianen gepikt. Die lui hebben van de honger al geen nageslacht en nou pikken ze ze dát ook nog af. Zal je maar gebeuren! Weet jij d'r een gaatje voor?' 'Vijftig ton ...' zei tweede stuurman Veringa. 'Hij heeft al zo'n moeite met z'n eigen gereedschap ...' 'Niet staafjelig tegen 'm doen, twee,' kwam Markus. 'Effe serieus, mannen. Hoe zwaar kan dat spul zijn, en hoe groot? Dat zeggen ze er niet bij!' 'Hangt van het soortelijk gewicht af,' zei de kapitein. 'Hoe edeler, hoe zwaarder...' 'Zozo,' zei Markus. 'Daarom lopen sommige Arabische prinsen zeker wijdbeens ... Je loopt trouwens zelf ook wat eigenaardig over dek te slingeren, kapitein ... Of zit 'm dat in de lange reis?' 'Flauw,' vond Haring. 'Misschien kan 'r in ruim twee nog wat bij. Ik ben benieuwd wat voor spul het is ...'

De eerste die dit zeker wist was Ome Jakkes, de kok. 'We gaan nog effe naar Rio om goud te laden,' zei hij. Vandaar dat iedereen met toenemende spanning over de reling hing terwijl de 'Aldebaran' langzaam langs het blonde strand van Copacabana de baai in schoof. 'Ik zie, ik zie wat jij niet ziet,' zei de kok die een kijker op de kop had getikt en de meisjes op het strand naderbij haalde. 'Oro puro,' lispelde hij ontzet. 'Sjongejonge, wat een mooi gezicht. Daar ligt ons pure goud in de zon voor 't pakken ... Wat moeten wij ons dan behelpen met die hofmeester...' Deze nam de kijker van de kok over, bestudeerde het zeegezicht aandachtig en zei zuchtend: 'Dát ontbreekt er nou aan Panorama Mesdag in Den Haag. Je weet wel, dat geschilderde Scheveningse zeetafereel. Laten we 'n lading van dit spul daar in de duinen droppen! Sjonge, wat een bekijks zou dat geven ...' 'Goed voor Mesdag,' zei bootsman Stobbe, die in Scheveningen geboren was. 'Kunnen we op onze ouwe dag nog 's gaan gluren ...' "n Lading echtscheiding,' zei de bevaren kok, terwijl hij zijn hongerige blik nog eens over Copacabana liet gaan. Maar de sleepboten kwamen er al aan en een kwartier later was het 'voor en achter' geblazen. De 'Aldebaran' schoof gewillig langszij de van de hitte trillende kade, waar een meute zwaar transpirerende mannen stond te wachten om aan boord te komen. Even later werd er heftig gedelibereerd over het shiften van lading, herstuwen of een plekkie vinden voor vijftig ton edelmetaal dat in een loods lag opgeslagen.

'Dat 't vijftig ton is weten we nou wel,' zei Haring. 'Maar hoe gróót is het?' waarop hij wat armgebaren van de Brazilianen kreeg aangereikt. 'Markus, Larsen, ga onmiddellijk de wal op om de zaak te inspecteren,' zei Haring gedecideerd. 'Zo komen we er niet uit ... ' De beide stuurlui gingen met de stuwadoor mee en liepen langs een paar wagons heen naar de loods, waar Dokter King plotseling werd aangeklampt door een Braziliaan, die in gebrekkig Engels vroeg of hij de derde stuurman van de 'Aldebaran' was. Toen deze dat op vriendelijke wijze bevestigde, begon de man te schreeuwen en toverde ergens een knappe jongedame vandaan die kennelijk in verwachting was, hetgeen tijdens het laatste carnaval op natuurlijke wijze tot stand gekomen zou zijn, en waar Lars en natuurlijk alles van wist. Of was hij soms de derde van de 'Aldebaran' niet? Dokter King stond met de mond vol tanden hoewel hij toch wel wat gewend was. Stuurman Markus vergat de lading op slag en zei: 'Wat heb je nóu weer uitgevreten, Larsen?'

'Ik ... ik weet nergens van ... ', zei deze met een onwaarschijnlijke uitdrukking van opperste verbazing op zijn gelaat. 'Ik ... ken dat kind helemaal niet ... ' 'Hij moet haar trouwen,' zei de Braziliaan. 'Hij is de vader.' Dokter King, die zich suf piekerde, werd bleek om de neus. 'Hoe weet je dat?' vroeg Markus. 'Ben je erbij geweest? Iemand weet wel wie z'n moeder is, maar niet wie z'n vader is. Of is dat anders in Brasil?' 'O lalala ... ! ' zei de Braziliaan. 'Zij met derde stuurman van Olandaschip "Aldebaran" uit geweest ... Zij goed kind. Zij was maagd. Ik altijd goed oppassen. Ik haar waarschuwen. Met carnaval gebeurd. Dan iedereen hier gek. Schande, schande over mijn familie. Santa Maria! Stuurman moet haar trouwen ... !' 'Ken je die griet?' vroeg Markus, die naar het schuwe meisje keek dat zenuwachtig in haar handtasje stond te frutselen. 'Nee, echt niet, stuurman. Ik zwéer het je!' zei Lars en, zwaar transpirerend. 'Okay,' zei Markus. 'Uit met die flauwekul dan. Je moet maar 's bewijzen dat hij het is,' zei hij tegen de Braziliaan. Deze draaide zich geagiteerd om naar het meisje. 'Geef foto! zei hij bits. Daarop presenteerde ze vanuit haar handtasje een foto waarop aan de achterzijde stond geschreven: 'All my love, 3rd mate Aldebaran'. En een datum erop. Vijf maanden geleden... Markus loerde naar de buik van de juffrouw. Dat zou kunnen kloppen. Mijn God, nou ging Dokter King toch de hoop nog op. Toen draaide hij nijdig de foto om en staarde in het lachende, blozende gezicht van de koksjongen die ze vorige reis aan boord hadden. Die broeier had zich zeker voor z'n idool Dokter King uitgegeven ...

'Ik moet jou ook altijd voor de poorten van de hel wegslepen!' zei hij tegen Larsen, die ongelovig stond te grimassen. En tegen de Braziliaan: 'Weg wezen, Pedro. Het spijt me voor je, maar dit is de derde stuurman en déze op de foto niet!' Dokter King zag het kind staan, liep op haar af en kuste haar op beide wangen. 'Sorry,' zei hij in zijn beste Portugees. 'Ik kan je niet helpen.' Toen ze samen met haar vader wegwaggelde, voelde hij een traan langs zijn wangen glijden. Markus die het zag, gaf hem een ferme handdruk. 'Tja,' zei hij, "t is soms een rotwereld". Carnaval in Rio. Dan worden er meer gemaakt dan doodgeslagen". Kom op, jong. We gaan de edele delen bekijken ... ' Het bleek maar een wagonlading vol. Er is nog nooit een Nederlands schip weer zó snel uit Rio vertrokken.

Willem Visser · Geplaatst: 28 Jan 2023 20:20:41 Onderwerp:

Niet van de kouwe grond

'Jullie doen het helemaal fout!' zei Karel Brandsma, die op het Nederlandse motorschip 'Cameleon' een meemaakte, en zich na 'n dag al verveelde door de slakkegang, zoals hij dat noemde, van dit soort vervoer. 'Er zit geen pit in de scheepvaart!' zei hij. 'Maar dan, tenslotte zijn het altijd de landknullen geweest die mensen zoals jullie uitzonden om de noordoost- of noordwestpassage, de Specerijeilanden, Japan of Cathai te ontdekken ... ' 'Ahum!' zei de kapitein De Jong ontstemd, zittend aan het hoofd van de messroomtafel, 'wat denk je van Columbus, Jacob LeMaire, Abel Tasman of James Cook, bijvoorbeeld?' 'Dat waren dóeners, kapitein. Géén denkers ... ! De Heren Zeventien, Willem Usselinckx, Hendrik de Zeevaarder, Van Linschoten ... Dát waren de expediteurs, de denkers, de financiers, de krachten achter de zeelui. Het begint met een concept of visie, dán pas komen de uitvoerders aan het woord!' Stuurman Van Dam keek hem somber aan. Karel Brandsma. Jong en dynamische ingenieur Elektronica. Cum laude geslaagd. Z'n hele leven lang een ingebouwd vliegwiel dat hem vooruit zou helpen. 'Edison,' zei de stuurman, 'Marconi... de gebroeders Wright ... Ford ... James Watt ... De ouwe Philips ... Plesman ... Fokker... Dat waren mensen met visie die óók hun handen konden kustreisje gebruiken en vanuit de praktijk maatschappijen van de grond trokken!'

Karel zuchtte. 'Verleden tijd, stuurman!' antwoordde hij. 'Dit is een tijd van hersens en niet van spieren. Wij zitten in de snelle elektronica en we gaan er recht voor z'n raap tegenaan. Ik heb dit reisje gemaakt om een paar goede ideeën voor de scheepvaart op te doen. Nou, dat is nu al gelukt. Het is duidelijk dat we die krakende maritieme wereld op z'n kop gaan zetten!' 'God sta ons bij,' zei de kapitein sarcastisch. 'Ik ben benieuwd wat je hier aan boord geleerd hebt en hoe je dat dan gaat doen!' 'Zodra ik thuis ben, ga ik de scheepvaartmaatschappijen bellen,' zei Karel zelfbewust. 'En daar ben ik zó binnen met mijn boodschap!' "n Grote boodschap ... !' zei hwtk Dijkstra cynisch. 'Als ik manager X van scheepvaartbedrijf Y overmorgen opbel, dan ben ik ... ' Karel trok zijn agenda ... 'het is dan dinsdag ... Nou, dan ben ik donderdag binnen ... op de tijd die mij het beste uitkomt!' 'En als die meneer X nou op reis is?' zei de kapitein. 'Ja, dan wordt het effe moeilijker, natuurlijk. Maar als ie in huis is, moet je meestal eerst om die trutten van telefonistes of secretaressen heen ... Die zijn geprogrammeerd ... "Hij is in vergadering," zeggen ze meestal, en dan weet je meteen dat je weer met zo'n kerel te maken hebt die zich laat afschermen ... 'n Goeie manager is direct aanspreekbaar en bereikbaar!

"Is het dringend?" vraagt ze na enig aandringen van mijn kant, en dán heb je beet ... Je antwoordt simpel: "Ja, het is zéér dringend!" en dan ben je er doorheen!' 'Juist,' zei de stuurman overbluft, 'dan ben je er doorheen, en dan?' Karel lachte. 'Ik manipuleer mensen zonder dat ze 't weten!' antwoordde hij. 'Gewoon brutaal vragen: "Kent u IBM omputers?" "Natuurlijk, wie niet? We gebruiken ze zelf!" "Ja, in uw walorganisatie, meneer. Maar ik heb ze aan boord van uw schepen niet gezien. En dat vind ik zacht uitgedrukt niet van progressiviteit getuigen ... " ' 'Dan wordt het even stil,' vervolgde Karel, 'en die directeur drukt geraakt op een knop en vraagt aan de chef maritieme afdeling: "Zeg, kerel, waarom hebben wij geen IBM computers aan boord?" ... En het volgende moment, je wacht het antwoord natuurlijk niet af, lanceer je een datum voor een gesprek ... "Donderdag of vrijdag, meneer.. ." "Eh, nee, donderdag komt er toch wat tussen, zie ik. Zou het u vrijdag om twee uur schikken?" ' Karel grinnikte breeduit. 'Lukt bijna altijd,' zei hij. 'Daar kan je een cursus in volgen: afspraken maken op de tijd die je goed uitkomt.' 'Zozo!' zei de kapitein, 'zó doe je dat dus ... Ze hebben je kennelijk goed psychologische en fanatieke verkoopcursussen. Heb je de afspraakjes met je vrouw ook zo gemaakt?' Ans Brandsma-Oerlemans grinnikte. 'Hij is echt briljant in dat soort dingen,' zei ze. "t Is maar goed dat ik zelf nog niet fulltime werk, want hij laat thuis de thee aanbranden, kan geen band plakken en ziet geen kans een ei te koken ... De lieverd!' 'Ja, hij komt niet van de kouwe grond!' zei de kapitein.

Willem Visser · Geplaatst: 30 Jan 2023 14:34:44 Onderwerp:

Miami Vice

Het cruise-schip 'Nieuw Amsterdam' van de Holland-Amerika Lijn naderde Miami in Florida, en tweede marconist Van Vleuten kreeg weer die telefoniste van Miami Radio met 'r hese, sexy stem aan de lijn. 'Hallo! Hi, tech ! You again,' bracht hij uit. 'Please connect me with Dallas, Texas, urgent call, number 465782. Got it?' 'Hi, chief!' kwam de zwoele stem. 'How'r you today!' Van Vleuten grinnikte. Typisch Amerikaans. Een retorische vraag, die ze uit pure beleefdheid afvuurde. Ze dacht kennelijk dat hij Vlietstra, de chef marconist was ... Houwen zo. 'I'll connect you in a minute!' kwam ze langzaam sprekend en zwoel terug. Van Vleuten aarzelde. Vlietstra was niet in de radiohut. De verhouding met zijn chef was niet altijd optimaal, omdat deze onder andere van zijn vrije drankgeld nooit wat afschoof. Vlietstra was op de penning, zogezegd. 'Still waitin',' kwam tech. 'What's your name?' 'Pete Vlietstra,' zei Van Vleuten. 'And yours?' 'Irene Johnson,' zei ze, en misschien was het de microfoon maar het klonk uitnodigend en croony. 'Here's your call, Pete.' 'Hello, here Al O'Hara.",' zei de Texaan in de telefooncel. Er volgde een geknauwd gesprek over olie en aandelen met die typische southern draw, die men niet kan aanleren. Men moet in Texas geboren zijn om dat keiharde en langzame Amerikaans te kunnen spreken. 'Reversed charge!' zei de oliebaron achter de balie toen het gesprek was afgelopen, ten teken dat hij de wal wilde laten betalen. 'This is five minutes,' zei Miami Radio. 'Okay, make it reversed charge, Irene. Okay?' 'You speak English like a Yankee!' zei O'Hara nog terwijl hij tekende en snel verdween. Van Vleuten grinnikte. 'Anything else?' vroeg Irene van Miami Radio smeltend. 'Yes, we come in at twentyhundred,' zei Van Vleuten. 'You are invited to a small party on board .. .' 'Oh, thánk you!' zei Miami Radio met de stem van een opgewonden engel. 'Can I bring some friends?'

Het werd steeds beter, dacht Van Vleuten. 'Okay, and ask voor Pete Vlietstra, chief wireless. Okay?' 'Okay, see you! Baaayye for noooooow!' 'Wat was dat?' vroeg Vlietstra, die z'n naam nog net hoorde toen hij de radiohut binnenkwam. Van Vleuten schrok, maar antwoordde koel: "n Paar lui van Miami Radio willen ons een bezoek brengen. Ik heb je naam maar opgegeven, chef ...' 'Wie dan?' vroeg Vlietstra ontstemd. 'Weet ik niet,' zei Van Vleuten. 'Ik denk de high brass van het station. Ik zou ze maar goed ontvangen. Als je assistentie nodig hebt ...' 'Dat heb ik niét!' zei Vlietstra, kennelijk de pest in. Van Vleuten bracht grinnikend z'n collega Arie de Man op de hoogte en toen was het afwachten geblazen. Een uur na aankomst werd Van Vleuten verzocht het bezoek van Miami Radio aan de gangway op te halen en naar de hut van de chef te brengen, die in vol ornaat met gouden epauletten op jassie toetoep zat te wachten. Van Vleuten ging omlaag. 'I'm Irene, 'zei ze, 'and those are my two colleagues, Janet and Sylvia ...' 'Just follow me,' zei Van Vleuten, via de lift naar het sloependek laverend, waar de privé-hut zich achter de radiohut bevond. 'Come in!' riep Vlietstra opgewekt, en Van Vleuten opende de deur. 'Here's your party, chief! Have a good time!' Grinnikend liep hij naar zijn eigen hut, waar De Man al zat te wachten. 'En?' vroeg hij. 'Hoe zag ze eruit?' 'Ik heb net drie vette negerinnen bij Vlietstra in de hut gedropt,' zei Van Vleuten. "Have a good time," zei ik nog.'

Willem Visser · Geplaatst: 31 Jan 2023 17:33:48 Onderwerp:

Expert aan boord

Kapitein Kim Sung van het Koreaanse motorschip 'Hong Meng' had er sinds Quessant vierentwintig uur opzitten toen zijn gloednieuwe schip de Nieuwe Waterweg naderde. Het was in de Golf van Biskaje gaan stormen en gedurende de reis door Het Kanaal en het Nauw van Calais had hij zich nauwelijks rust gegund. De zeekaart met al haar rotsen, wrakken en ondiepten stond in zijn geheugen gegrift, en de vuurtorens, bakens en boeien langs de route kon hij dromen, vooral omdat de radar uitgevallen was; een ramp op een modern schip met een beperkte bemanning. Koreanen liepen op hun tenen. Een vergissing maken betekende ontslag; een goede reis maken 'n bonus in Amerikaanse dollars. Zo ging dat in Korea. De wereld had nooit begrepen waarom die Koreaanse KAL-Boeing op onbegrijpelijke wijze binnen het Sovjet-luchtruim terechtgekomen was. Kim Sung wel. De piloot had gewoon de kortste route gevolgd om brandstof te besparen, in de veronderstelling dat niemand een ongewapend passagierstoestel zou neerschieten. Hij had radiostilte in acht genomen, in de wetenschap dat hij een bonus zou verdienen. Just cutting corners, maar de wereld stond op z'n kop! Zo ging dat in Korea. Een hard volk. Na een allesverwoestende oorlog was het zuiden in ijltempo gemoderniseerd en uitgebouwd. Kim Sung vertegenwoordigde een oud en dikwijls door grootmachten vertrapt land dat de gesel van de oorlog had gevoeld en -net als Duitsland en Japan - als een feniks uit haar puinhopen was herrezen, en het zelfs gepresteerd had het machtigste scheepsbouwland Japan uit haar ontastbare positie te wrikken.

Nu, bij het aanlopen van Rotterdam, voelde hij zich niet alleen vermoeid maar ook onzeker. De loods was weliswaar aan boord gekomen, maar dat betekende een vreemdeling; een onbekende waarmee hij de verantwoordelijkheid over zijn schip moest delen. Het zat hem niet lekker, en hij hield de op de brug staande loods goed in de gaten, verifieerde de positie van het schip zelf op de kaart, daarbij de loods en de stuurlieden in de weg lopend, en keek door zijn kijker met argwaan naar die lage, nederige Nederlandse kust. Het barstte hier van de wrakken, ondiepten en schepen! Rotterdam, drukste haven ter wereld, vlak na het drukbevaren Engelse Kanaal. Geen sinecure voor een man als hij, die de lange deining en de leegten van de Stille Oceaan gewend was. Hij betrapte zich erop gewoontegetrouw in de richting van de defecte radarbeeldkast te lopen. 'No work!' had hij de loods toegebeten, toen deze aan de knoppen stond te draaien, waarop deze hoofdschuddend begon te fluiten. Dat ergerde hem wel, maar hij hield zich in, want deze man kende dit vaarwater als zijn broekzak en hij had hem als zodanig hard nodig. Over de telefoon had hij de agent medegedeeld dat deze na aankomst voor een radar-expert moest zorgen, want ze waren maar twaalf uur binnen en hij mocht in principe niet zonder werkende radar-installatie uitvaren, hoewel hij dat misschien wél zou doen als dat economisch voordeel zou opleveren. Als het om een 'calculated risk' ging, zou hij wellicht het voorbeeld van zijn collega-piloot volgen. Maar er was nóg iets; het betrof hier de eerste in Korea onder licentie gebouwde radar en hij kon zich niet veroorloven deze langdurig buiten bedrijf te laten tijdens de kustreis langs een aantal Europese havens. Trouwens, wat hem betrof was een radar een radar. 'n Expert diende de principes uit zijn hoofd te kennen. Rotterdam stond trouwens bekend als een uitstekend service steunpunt, omdat men daar door het binnenvallen van veel schepen ook veel ervaring én reservedelen had.

Toen de 'Hang Meng' in de Merwehaven afgemeerd was, slaakte Sung een zucht en trok zich na de gebruikelijke plichtplegingen met agent, douane en marechaussee in de hut terug. De stuurman verzocht hij onmiddellijk te waarschuwen als die radar-expert aan boord kwam. Dat duurde een klein uur. Na een hazeslaapje op zijn bank werd de kapitein alweer gewekt door de stuurman, op de hielen gevolgd door de expert, die zei: 'Good morning, captain! Can I have your radar Instruction Book?' Op slag zat Sung rechtop en zei korzelig: 'Instructieboek? Ik dacht dat u expert was! Daar heb ik tenminste om gevraagd. Verdwijn onmiddellijk! Stuurman, bel de agent voor een echte expert!' De verbouwereerde radarman zakte de gangway weer af, stapte in zijn servicewagen en reed in kwade stemming terug naar het depot, maar werd aan de Maastunnel gesneden door een voorrang nemende onverlaat en dat maakte hem woedend. 'Schoft,' brulde hij. 'Hou je aan de regels! Als je ze niet meer weet, moet je je boekje opslaan!' Op het volgende moment draaide hij de wagen en racete terug naar de 'Hang Meng'. Was die Ouwe belazerd! Die moest zich ook aan de fatsoensregels houden! Opnieuw klopte hij aan de deur van kapitein Kim Sung. Het duurde 'n tijd, toen ging de deur open. 'You again!' riep hij uit. 'You captain are an expert, yes?' zei de serviceman. Geen antwoord. 'En u kent alle sterren en stromingen en kusten van de wereld ...' Stilte. 'En u hebt als captain-expert geen zeekaarten nodig en geen loods om hier te komen ...' Kims mond viel open. 'U hebt helemaal niets nodig ... U kent alles uit uw hoofd. Nou, ik niet! Mag ik het Radar Instructieboek?' 'Come inside!' zei Kim Sung. 'You are right! I am sorry, Sir. You want a drink before you start? I need one, anyhow!'

Willem Visser · Geplaatst: 1 Feb 2023 15:17:17 Onderwerp:

Miljonairs

De luiken van het in de haven van Chittagong langs de kade liggende Nederlandse motorschip 'Jute Carrier' gingen weer eens dicht, want er dreigde opnieuw 'n bui, die roetzwart van achter de mistige, groene heuvels vandaan kwam en als een scherm voor de zon werd getrokken. Het werd schemerig donker en het geraas en gepraat op de kade verstomde, omdat de koelies met hun balen jute snel een goed heenkomen hadden gezocht. Jute mocht niet nat worden, net als een lading tabak, vanwege broei en brandgevaar aan boord. Zodra de zon maar even minder fel werd, stopten de bootwerkers met laden, en lag de 'Jute Carrier' waarloos langszij, nadat ze al zes weken lang had liggen slingeren op de rede. Er lagen meer schepen gelaten in de broeierige haven; slachtoffers van klimaat en congestie, en in de Portclub van de Zeemansmissie waren al gevechten uitgebroken tussen door zon, hitte en eentonigheid tot ziek wordens toe gefrusteerde bemanningsleden van diverse nationaliteiten. In de vaak volle club vloeiden whisky en bier rijkelijk. Het was er armoedig. Het laken van het veel gebruikte, aftandse biljart leek een maanlandschap en de te vaak gedraaide films vertoonden de ruis van een duizendmaal gekopieerde Charlie Chaplin slapstick. Het enige dartbord had evenveel gaten als een schietschijf op een oefenbaan, en alle Schotse, Ierse, Belgische, Noorse, Zweedse en Franse moppen waren aan de gammele, van vocht uitgeslagen tafeltjes al twintigmaal verteld. Er heerste een sfeer als in een open gevangenis in de tropen, waar men wel uit kon, maar buiten onmiddellijk zou vastlopen in de hete, diep armoedige, verpauperde, vijandige jungle van dit lage kustgebied, dat van pure vochtverzadiging als een broeikas stoomde. 'Arremoe!' zei derde stuurman Aalders, die de wal opgestapt was en in de missie aan z'n derde biertje bezig was. 'Ik zie dat het droog dreigt te worden en ga van ellende maar een eindje lopen ...'

Buiten stond als gewoonlijk een groep bedelaars en een serie 'aapjes' -wagens met een uitgemergeld paard ervoor - als een rij taxi's te wachten op een verveelde zeeman die wel 's wat anders wilde. Aalders negeerde die en was al een eind de dijk opgestapt, toen hij werd ingehaald door zo'n wagen, waar op de bok niet de gebruikelijke getulbande koetsier zat, maar een dronken Scandinaviër die aan de teugels rukte, het magere paard praktisch op de kont naar achteren trok, gierend stopte en Aalders beval achterin plaats te nemen. Aalders sloeg het aanbod lachend af, maar werd door vier aangeschoten vikingzonen beetgepakt en in de bak gesleurd, waar hij de koetsier ontdekte die, onderin liggend tussen de benen van volkse liederen zingende passagiers, trachtte te overleven, nadat ze hem van de bok hadden getrokken. 'Reute-medeutte- stoere-fleute,' of zoiets, zei een gebaarde, naar aquavit ruikende ontvoerder, en dat betekende zo te voelen: 'Blijf liggen waar je ligt en verroer je niet, anders krijg je ook 'n oplazer!' 'Vi go to Machrnud the doctor!' zei een ander. 'Vi all need penicilline. Everybody needs penicilline in this rotten town. The beer is rotten, the whisky is rotten, the weather is rotten, the aquavit is rotten, and so are the women! Don't you make a mistake, fi fahne!' Intussen reed de kar slingerend en met meer dan volle kracht vooruit over de bochtige, lage modderdijk in de richting van de kliniek waar Machmud de dokter kennelijk stond te popelen met spuiten vol overheerlijke, genezende penicilline. Toen Aalders zei, dat hij geen spuit nodig had, werd dat met hoongelach ontvangen, want iedereen die zes tot tien weken in dit gat op een lading jute lag te wachten, ging uiteraard voor de bijl -missie of niet -en géén valse schaamte alsjeblieft, want de gonokokken waren hier erg hardnekkig.

Beter een miljoen eenheden te vroeg dan tien miljoen te laat. Ze zouden die stomme Nederlander wel 's bijpuinen. Aalders, die net als de koetsier weifelde tussen de vlucht nemen of zijn lot afwachten, werd na een crashstop voor het huis van de dokter naar binnen gebracht. Hij zag zijn kans schoon toen de patiënten spontaan hun broek lieten zakken en luidruchtig voorover op de tafel gingen hangen, waarbij bleek dat hun zitvlakken op de arm van een heroïnespuiter leken. 'Me ten million units,' zei die Baardmans. 'He only five million, the stupid bastard! And he there is a multi-millionaire already!' Toen de dokter de eerste spuit op afstand in de bil van de eerste norseman gooide, greep Aalders zijn kans en vluchtte naar buiten. Tot zijn opluchting zag hij de koetsier ook verschijnen, die de hem toekomende plaats op de bok van de wagen bliksemsnel innam, de zweep over de knol legde, en Aalders wenkte snel in te stappen. Het paard galoppeerde amechtig terug naar de Missie, maar Aalders gebaarde verder te gaan naar de poort aan de haven, waar hij de jammerende koetsier weliswaar alle kosten moest betalen, inclusief die van zijn ontvoerders, maar dankbaar was aan die kidnappers te zijn ontsnapt. Opgelucht verdween hij via de gangway in de buik van de 'Jute Carrier'. 'Hoe was 't aan de wal?' vroeg de stuurman. 'Het stikt hier van de vikingen en van de miljonairs!' zei Aalders, zich het gezicht afvegend, maar de stuurman dacht dat hij een zonnesteek had opgelopen, omdat hij vanaf dek de bedelaars buiten de poort al kon zien liggen.

Willem Visser · Geplaatst: 2 Feb 2023 13:36:35 Onderwerp:

Optimale plaatsbepaling

Eén week met verlof, kreeg ik als Commodore een uitnodiging tot bijwoning van een lezing over Lokstar. Weet ik veel; ik gebruik de sextant aan boord, naast en een heleboel elektronische navigatiehulpmiddelen. What's new? Ik was wel nieuwsgierig! Om kort te gaan, ik pakte de trein en de bus en het was stampvol in de aula van de TH Delft. Ik kende daar niémand! Wel beschamend, voor 'n Commodore. Geleerden, docenten, profs, studenten, captains of industry uit de sectoren transport, baggeren, marine, hydrografie, elektronica en zeevaart, en belangstellenden luisterden aandachtig naar een serie voordrachten die de state-of-the-art op het gebied van geodesie en plaatsbepaling vertolkten. Toen was Dr. Johnson van Lokstar aan het woord, en het internationale publiek hing tussen lichte aanvallen van slaap aan zijn lippen. Men was al gebombardeerd met historische feite en nauwkeurigheden van vorige generaties -de bloody schoften, waarom vragen ze dat niet aan mij! - nautische plaatsbepalingsinstrumenten, gevolgd door de elektronische systemen, waaruit bleek dat de nauwkeurigheden steeds waren toegenomen. Johnson begon direct met navigatie- satellieten. 'Naarmate er meer satellieten in de ruimte worden gebracht,' zei nauwkeurigheden van beter dan honderd meter toe tot beter dan zeven meter... Maar met Lokstar wordt dat nog veel exacter. Als die satelliet eenmaal op Europa gericht staat, zal Dr. Johnson, 'nemen de bewezen het komende Global Positioning System (GPS) snel verbleken als een morgenster!'

Er ging een geroezemoes door de zaal, toen Johnson daaraan toevoegde: 'Met het dure GPS-systeem aan boord kan iemand binnen de scheepslengte weten waar ter wereld hij zich bevindt! Maar met Lokstar spreek ik over hogere nauwkeurigheden dan meters ... !' Het rumoer veranderde van toon. Het werd zachter, maar ebde niet weg. Er lag eerbied in. 'En dat geldt natuurlijk niet alleen voor schepen,' ging Johnson verder. 'Maar ook voor auto's, vrachtwagens, geld- en chemicaliëntransporten, containers, spoorwagons, politiewagens enzovoorts ... We weten binnenkort exact waar ze zich bevinden ... We staan aan de vooravond van een revolutie in de plaatsbepaling!' 'Door middel van micro-zenders met micro-telemetrie zullen de coördinaten van allerlei roerend materiaal aan Lokstar worden doorgeseind. Lokstar is een spiegel, 'n doorgeefluik, if you want. De boodschap waar u zich bevindt, gaat via de satelliet terug naar een aardstation met verwerkingscomputer. Tienduizenden abonnees, wat honderdduizenden, zullen ervan gebruik kunnen maken. Ook mensen van disciplines als het kadaster en landmeters zullen hun theodolieten en hun jalons - gestreepte stokken - kunnen opbergen. Het meten van driehoeken voor plaatsbepaling is achterhaald ... Realiseert u zich dit in deze zaal?' 'Ze gaan driehoeksverhoudingen meten met behulp van satellieten, Jan!' zei iemand achter me die ik toevallig kende als Arie Vutmans, manager van een elektronisch bedrijf. Af en toe kwam ie in Europoort aan boord; om wat te leren, zei hij dan. We mochten hem wel, maar hij had de reputatie opgebouwd zich sinds jaar en dag bij gebrek aan kennis met bakken en drank bakken staande te houden. 'Haha!' zei zijn buurman lachend, kennelijk zijn opvolger, 'dat moeten we natuurlijk niet hebben, Arie!' zeg ik. 'Ik vond het altijd zo aandoenlijk, dat geloer van die landmeters langs die gestreepte stokken en door die kijkers ...' zei Arie. 'Voyeur!' zei Jan, 'Ik dacht al, waarom staan ze zo lang te loeren ... Ik zie ik zie wat jij niet ziet... Glazenwassers en landmeters ...' 'Dat wil niet zeggen dat alle andere elektronische plaatsbepalingssystemen onmiddellijk zullen verdwijnen,' ging Johnson verder, 'maar vrij snel zal Lokstar operationeel worden, met geschatte nauwkeurigheden in ... decimeters ...' 'Decimeters ...' zuchtte Jan, 'waar gaat dat heen, Arie?' Vutmans zuchtte diep, en schudde het hoofd. 'Ik ben te vroeg geboren!' zei hij klaaglijk. 'Dat heb ik als manager gemist ... Wat een gouden tijd krijg jij, Jan!' 'Hoe bedoel je dat?' vroeg Jan. 'Wel,' zei Arie nadenkend. 'Het is de optimale manier om je personeel in de gaten te houden ... Je kunt namelijk zien of ze liggen of staan ...'

Willem Visser · Geplaatst: 5 Feb 2023 09:35:20 Onderwerp:

Late Bekentenis

Op het Nederlandse s.s. 'Lutjekerk', een Liberty die na de oorlog door de voormalige VNS (Verenigde Nederlandse Scheepvaart Maatschappij) van overgenomen, bevonden zich in de midscheeps drie toiletten naast elkaar die met halve klapdeuren konden worden afgegrendeld. Binnen zittend, of staand -dat hing er maar vanaf of het een vermoeide werktuigkundige, een fluitende stuurman of een luie marconist betrof - kon men de deuren met een schuifje verzegelen. Het vernuftige was dat men, binnenkomend, altijd direct de schoenen en de afgezakte broek van een tijdelijke bezetter onder de klapdeuren kon waarnemen. 'Goeie morgen, daar!' zei stuurman Adema, toen hij van de wacht komend een boodschapje wilde doen, maar die kerel naast hem zei geen boe of bah! 'Barst dan!' dacht Adema, smijtend met de klapdeuren de ruimte verlatend en zich naar de messroom begevend voor het ontbijt. Daar zat tot zijn verbazing iedereen die er anders ook zat. Dus kon een van dié het niet zijn, maar wie was het dan wel die z'n kop niet opendeed als er, waar dan ook, behoorlijk en beleefd 'Goeie morgen!' werd gezegd? 'Meester,' zei hij tegen de tweede wtk, 'is er bij jullie iemand ziek, mis je iemand?' 'Nee,' zei deze, hoorbaar een bord mannenpap naar binnen lepelend, 'is er wat dan?' de Amerikanen was 'Chef,' vroeg Adema, 'is iedereen zover aan de eerste tafel geweest? Niemand verstek laten gaan, of zo? ''Nee,' zei de hofmeester, z'n vinger uit de neus halend, 'is er wat dan?' 'Misschien wel niet,' zei Adema, 'maar ik vind het gek!' 'Wat?' vroegen ze. 'Nou ja. Ik moest vanmorgen naar het toilet, en zag aan de broek en de schoenen dat er iemand op zat ... ' zei Adema. 'En je kreeg geen antwoord toen je goeie morgen zei,' kwam de tweede. 'O, dus jij vond dat ook al vreemd?' vroeg Adema. 'Natuurlijk!' vond de tweede, 'onbeschoft zelfs. Wat zeg ik? Onbeschaamd, onbeschaafd!' 'Dus ... dus jij reageert ook zo!' constateerde de stuurman. 'Blij dat te horen ... Ik dacht al, typische wtk die daar zit ...' 'Typische discriminatie ... !' meesmuilde de tweede wtk. 'Maar wie kan het dan zijn?' vroeg de hofmeester. 'Ja, wie is die onbeschofte vlegel!' kwam de tweede wtk, z'n lepel neerleggend. 'Geen dèm antwoord! Maar ik dacht bij mezelf: "Wind je niet op. Wie jij daar ook bent, zittend en zwijgend gespuis, zoek het maar uit". " Maar nu ik hoor dat jij er ook zo op reageert, stuurman, ga ik geloven dat we gewoon moeten uitzoeken wie het is geweest.' 'Moeilijk achter te komen,' zei de stuurman. 'Heb je een signalement?' vroeg de chef behulpzaam. 'Waarvan?' vroeg de stuurman. 'Van mister X, onze grote onbekende?' 'Wel... van die broek en die schoenen ...' zei de chef. 'Nee, 't is daar halfdonker,' zei de stuurman. 'Ik gaan wel effe kijke,' zei de chef. 'Misschien een zoolafdruk of zo ... ' en weg was hij. 'Een bilafdruk ... ' zei de tweede grinnikend.

In de messroom werd intussen het gebakken ei opgediend, dus was het woensdag, maar het was nog niet aangeroerd, of de chef stormde met een verbaasd gezicht binnen. 'Hij zit er nog!' zei hij. De stuurman keek op zijn horloge. 'Al een kwartier?' zei hij, 'dat kan niet!' 'Ik zwéér het je!' zei de chef opgewonden. 'Stuurman,' kwam de tweede, 'misschien is het wel iemand die een hartaanval gekregen heeft ... ' 'Het stinkt wel!' zei de hofmeester. 'Hij stinkt wel,' verbeterde de stuurman. 'En niet van een hartaanval! Wie het dan ook is ... We moeten even checken, mannen, of iedereen op wacht of te kooi is. Kom op, jij een rondje vetloods, jij een rondje bedienden en ik een rondje dekdienst. We zien elkaar hier in de messroom over vijf minuten ...' Als Sherlock Holmes ging iedereen op speurtocht, om vijf minuten later vast te stellen dat er niemand werd vermist, maar dat kon gewoon niet. 'Kom op, mannen!' zei de stuurman. 'We gaan ter plekke kijken!' Daar aangekomen riep hij: 'Hallo daar, goeie morgen!' maar weer kwam er geen antwoord. 'Haal een emmer water!' fluisterde de stuurman tegen de chef. En toen die was gearriveerd begaf hij zich in het belendende perceel en kiepte het water over het schot heen. Het resultaat was dat er een lege broek en een paar loze schoenen onderuit kwamen spoelen. Er zat niemand op, constateerde de stuurman, toen hij witheet de deur had opengetrapt. 'Gevonden', stond er even later op het mededelingenbord van de chef hofmeester, 'schoenen maat 43 en een waardeloze broek, buikmaat 53'. Maar niemand meldde zich. Het schip is intussen gesloopt, en de dader nog steeds onbekend dus neemt schrijver dezes de schuld thans op zich door te bevestigen, nu de zaak verjaard is en de kans te worden gekielhaald is verdwenen, een oude broek en twee dito schoenen over de pot gehangen te hebben, de deuren met de grendel te hebben gesloten en er onderuit te zijn gekropen, voor hij 's morgens op wacht ging ... Ik hoop dat Adema, waar ter wereld hij zich thans ook bevindt, dit nog leest, want dan heeft ook hij intussen zwaarder weer ergens tussen de beide polen overleefd ...
_________________
Old sailors never died

Willem Visser · Geplaatst: 10 Feb 2023 14:17:59 Onderwerp:

Oh, island in the sun

Oh, island in the sun! Een meeslepende melodie die warme emoties oproept, vooral als het wintert in het noorden. Het imago van een kleine zandbult middenin een blauwe oceaan, een paar palmbomen, en wat mooie, schaars geklede vrouwen ... Het gegeven, het verlangen is onuitroeibaar en vormt de basis en het bestaansrecht van de huidige cruise-industrie die in het winterse seizoen duizenden Amerikanen vanuit Norfolk, New York of Miami naar de Caribische Zee jaagt. Maar ook doorgewinterde zeelui die regelmatig op of langs de eilanden komen, en de Grote of Kleine Antillen van alle kanten hebben gezien, gaan er mank aan. Gelegen in de broeierige haven van Trinidad, zei de bezwete stuurman Elzinga van het m.s. 'Pygmalion' tegen de kapitein: 'Zie je dat witte eilandje daar? Daar zou ik wel naar toe willen!' Kapitein Kluytmans nam de kijker van de stuurman over en zei met een smalle glimlach van herkenning op z'n gezicht: 'Je mag van mij, maar maak er sloepenrol van en roei erheen!' Desondanks kreeg de stuurman binnen tien minuten een sloep vol, die snel te water lag. 'Oh, island in the sun ! ' werd er alvast gezongen, toen de sloep door de witgekopte golven heen buizend naar het eilandje werd geroeid, dat onbewoond leek; een aards paradijs, dat ze als boekaniers zouden gaan ontdekken en veroveren. De sloep naderde een hagelwit strand waarboven waaiende palmen als een balletscène tegen een blauwe hemel vol windveren stonden gegrift. Er stond veel stroom en wind; de stuurman manoeuvreerde voorzichtig en beval de leerling over de boeg heen in het heldere water goed uit te kijken naar stenen, waar de sloep bovenop zou kunnen lopen, maar er was daar zo te zien alleen maar wit zand met scholen kleurrijke vissen en wuivend zeewier.

Het was warm. De zon brandde en het water verdubbelde de stralingswarmte van de zon die in miljarden golfdeeltjes terugkaatste en pijnlijk in de ogen schitterde. Vlakbij het langzaam hellende strand, de sloep nog in de branding, sprongen de eersten al overboord om aan land te waden en het beloofde land als eersten te kunnen betreden, maar ze hesen zich onmiddellijk weer aan boord, schreeuwend van de pijn. De meesten waren met hun blote voeten op puntige zee-egels terechtgekomen. De slachtoffers die dit zelf niet konden, werden aan boord gehesen, om hun voeten te inspecteren die op grote Poolse aardappelen vol pitten leken. 'Is dat gevaarlijk, stuur?' vroeg een matroos, met een mes trachtend de blauwe pitten uit zijn voetzool te halen. 'Ik heb 's een vent meegemaakt, die er zó'n poot van kreeg!' zei de kok satanisch, een olifantsmaat aangevend. 'O ja?' werd er geroepen. 'Bloedvergiftiging?' De lol was er gelijk af. 'Niet meer jompen!' beval de stuurman, 'en schoenen aanhouden! We gaan landen. Haal op, gelijk!' Geholpen door de binnenrollende golven, schoof de sloep het strand op, waar het zand voldoende veilig leek om aan land te kunnen stappen. De sloep werd met een touw om een klapperboom vastgelegd. De slachtoffers strompelden met pijnlijke voeten het stand op, en begonnen ook te pulken. Sommigen wreven met zand langs de voetzolen, want ze begonnen vervelend te jeuken. 'Getferdemme, stuur!' riep de derde wtk, 'allemaal kleine besies hier langs de vloedlijn!' 'Zandvlooien!' zei de stuurman. 'Die kruipen altijd naar binnen waar het zweterig is ... Ga maar wat hogerop zitten, dan hebbie d'r geen last van ... !'

Dat laatste bracht veel aardappelpotigen met snelle en onverwachte veerkracht overeind. Enkelen gingen al terug naar de sloep, anderen zochten de schaduw van de palmbomen. De gezonden trokken hun badkleding aan en gingen op verkenning. Er was zand en er waren palmbomen. Er waren palmbomen en er was zand. Verder was er niets. Aan de andere kant van het vijftig meter brede eiland stond meer branding; dat was het verschil. De passaat schuurde als wind uit een heteluchtoven over het goudgele strand. Trinidad, in de verte trilde van de opstijgende lucht. Matroos Arie Vervoort kreeg dorst, en begon omhoog te klimmen. Het valt echter niet mee ongetraind in een lange, geschubde stam te klimmen, ook al beweert men dat we van de apen afstammen. Arie durfde halverwege niet verder en wilde omlaag, maar gleed verschrikt de rafelige weg terug om, daarna bijna ontmand en met twee handen aan het kruis, naast zijn maten onder de bomen te gaan zitten. Oh, island in the sun! De zon brandde de bleke, winterse, niets gewende huidjes van de mannen rood. Eerst merkten ze niets, toen begon het te steken en was het te laat. De vellen zouden erbij hangen. Er was geen eten en drinken; de stuurman had in zijn euforie besloten dat ze 'selfsupporting' zouden zijn. Er werd wel gezwommen tussen zandvlooien, kwallen, zee-egels en eventuele haaien in. De uren vlogen voorbij in een schittering van zilveren golven en het ruisen van de wind door de palmen. Maar de sloep raakte gaandeweg voller, zodat deze op 'n gegeven moment zwijgend werd vrijgeduwd, waarna de vermoeide roeitocht terug naar haven en schip werd ingezet. De stroom stond tegen, en de wind ook. Het was ver, en doodvermoeiend. Toen ze de gangway opgestrompeld waren, moest de sloep nog aan boord worden gehieuwd en in de davits vastgezet. En het commentaar van de thuisblijver was niet mals. 'Hoe was het?' zei de kapitein tegen de stuurman. Deze reageerde niet enthousiast, en leegde een koud pilsje of hij een woestijntocht achter de rug had. 'Oh, island in the sun,' grinnikte de kapitein. 'Forget it, son! Mijn zoon heb ik lang geleden m'n voetzolen laten zien, toen hij begon te ouwehoeren over een laag, zandig eilandje met palmbomen en zo erop!'
_________________
Old sailors never died

Willem Visser · Geplaatst: 13 Feb 2023 14:16:40 Onderwerp:

Seaspeak, taal der zeeën

Toegegeven, je kunt wel varensman zijn, maar internationale wetgeving op het gebied van de scheepvaart is noodzakelijk, dus zal er gepraat moeten worden en dat gebeurt op een zogenaamd Symposium. Ze hadden daar lui uit de praktijk bij nodig en of ik maar wou deelnemen. In Van Dale's woordenboek vond tafelgesprekken, discussie met soortgenoten. Nou, ik had geen bezwaar meer! Op de lijst van eminente sprekers stond captain F.F. Faith, FRIN, DRIN, BSC, DSO, PTO aangekondigd, en ik dacht: Dat is een geridderde, gekapseisde vrijgezel, maar toen ik oog in oog stond met deze typische Engelsman, promotor en uitvinder van SEASPEAK, de internationale maritieme standaardtaal die voorgoed een eind zou maken aan nautische misverstanden door eender taalgebruik op zee, was ik onder de indruk. Eerst dacht ik dat FF zou gaan stotteren, maar hij bleek een boeiend causeur. In hoog Oxfords, gelukkig aangelengd met een scheutje Scotch, hield hij een gloedvol betoog over de noodzaak en voordelen van Seaspeak. 'Als ik Portside zeg, bedoel ik dan het tegengestelde van Starboardside, of de havenstad Port Said in Egypte?' Eén-nul voor FF Faith. 'En als ik zeg: "Ik have seen the buoy", bedoel ik dan dat ik de boei heb gezien of toevallig de koksjongen aan dek zag lopen?' Twee nul voor FF Faith, en toen was het hek van de dam, en het was toch allemaal zo serieus begonnen! Een lid van de Nederlandse delegatie, zeg maar van het Directoraat Generaal Maritieme Zaken in Rijswijk, DGSM, verklaarde daarop dat een radarwaarnemer in opleiding te Rotterdam op zijn beeldscherm een Britse tanker zag die te veel vaart maakte, en via de marifoon riep: 'Captain British Pride, you fahrt to much!' En dat was natuurlijk fout, want de man liet helemaal geen scheet, laat staan te veel, dus de stomverbaasde kapitein riep terug: 'I'm not farting, maybe the Pilot is!' De loods die voor privatisering was, probeerde de eer nog te redden door op te merken: 'Vaart means speed, captain!' waarop de Britse kapitein antwoordde: 'In my language it is not!' FF lag in een deuk, en zei opgewonden: 'See, see ! We all need SEASPEAK!' Een Duitser, zeg maar van het Wasserschützamt in Hamburg, ging er gretig op in en zei: 'Bei uns in Hamburg wordt alle vertrekkende schepen met de megafoon toegeroepen GUTER FAHRT!, en de meesten roepen terug AUF WIEDERHÖREN ... HaHa!' Een Canadees, zeg maar van de Bounties (Waterpolitie), verklaarde daarop de kapitein van de 'Saudi Glory' gevraagd te hebben: 'What is your Christian name, sir?' waarop de man op tilt ging en woedend antwoordde: 'I am a Moslim!'

Een lid van de Rood Chinese delegatie, zeg maar van de Taiphoonkreng, had al geruime tijd met een tandenstoker tussen de kiezen aandachtig geluisterd. Het vaarwater tussen zijn gouden betonning was aanzienlijk versperd, maar hij verwijderde dit obstakel, liet een ferme boer horen en vroeg opgewekt aan FF Faith: 'Did Sjeekspiel alleddie spiek Seaspeak?' 'n Tijdje lang stond FF met de mond vol zeespeeksel, maar antwoordde toen, dat Shakespeare een antieke Engelse literator was en zeker géén internationale maritieme werktaal zou spreken. De Chinees grinnikte, boog licht en zei: 'Loel Blittannia, loel de waves!' maar gelukkig kwam dat alleen voor de Nederlanders staafjelig over. 'Thank you!' zei FF ontroerd. 'Hai!' antwoordde de Chinees, en wat dát betekende begreep kennelijk alleen een oude Britse gezagvoerder, die nog met een Chinese bemanning had gevaren en in teenkolenengels opmerkte: 'You savvie Seaspiekie? Me spiekie you, you spiekie me, alldeseem vellie good, yes!' Een Amerikaans delegatielid, zal wel weer van de Coastguard zijn, merkte daarop glimlachend maar ontactvol op: 'Me Tarzan, you Jane!' hetgeen verkeerd viel. De Rode Chinees die kennelijk niet op deze profane wijze wenste te worden benaderd, slikte van woede zijn tandenstoker in en zei goed en duidelijk hoorbaar: 'SHIT!' En dat begreep iedereen in de buurt meteen, en de Rode Chinees werd nóg roder. Maar gelukkig bood een Belg, zal wel weer een ex-kapitein ter lange omvaart zijn die lang als loods op de Schelde gevaren had, en zag dat FF in de krikkemikken was verdaagd, hem Lloyd's Open Form aan. 'Mister FF Faith!' vroeg hij beleefd, 'heeft u dit door onze Chinese vriend hier genoemde, wijd bekende internationale woord ook terminologie opgenomen?' waarop FF antwoordde: 'Shit, dat ben ik vergeten!' En dat was niet het einde van Seaspeak Godfather's beproevingen, want venijnig zei een lid van de Spaanse delegatie, zal wel uit Santa Maria del Mar komen: 'Waarom Seaspeak, waarom niet Lingo del Mar?' 'Da!' kwam een Rus uit Palingraat, 'waarom geen Jazikmore?' 'Oder Hamburger Meeres Platt,' zei een dikke Hamburger. 'Nein, Hoch Deutscher Meeres Sprache!' zei iemand van de Zwitserse Marine. Geen idee, wat ie hier kwam doen! 'Havtale!' vond een aangeschoten Noor, glas aquavit in de hand.

'Gewoon zeetaal,' zei een nuchtere Hollander. 'Behassa Laut!' zei een blauwe Indonesiër. 'Geblèr de mer!' opperde een tweetalige Brusselaar, in de Seaspeak 'Hai Shan Han!' zei de Peking Chinees. 'Hay Shun Hun!' verbeterde een Taiwanees hem. 'Nippontok!' vond een Japanner uit Toktoktokio. 'Finskikletskuk!' opperde een Fin van de Áland Eilanden. Aloageauhoer!' zei een Hawaiees die het schuim van de surf nog op z'n lippen had, maar het kan ook van de Heineken geweest zijn. 'Why, mister FFaith?' vroegen ze in koor. Omdat ... Engels dé internationale wereldtaal is ...' zei deze bedeesd. 'Noem het Amerikaans, en dan sta ik achter je!' zei een Amerikaanse Yank uit de States. 'Seaspeak heeft historische rechten ... !' 'Wacht maar!' zei een Rus. 'Over vijftig jaar ... !' 'Mijne heren,' kwam een lid van de Franse delegatie, zal wel van de omgekeerde DGSM dus MSGD zijn, 'Mister Faith ies right. We hebben Seaspeak nodig, maar dan wel accentloos, yes, zoals iek sepreek ... ! ' 'Parlez-vous Franglais?' vroeg een Frans-Canadees cynisch. 'Non, iekke sepreek goede Engliesh, yes?' vervolgde de Fransman, 'maar olala! lek wazze in Zeemanshouze in London en vroeg omdat de tafel niet gedekt was: "Can I have a shiet on the table?" En ik werd er haast uitgegooid. "Misschien lukt u dat in Paris, m'sieur!" zeiden ze, "maar zeker niet in London!"' 'Terrible, terrible!' zei FF Faith handen wringend. 'Accentloos Seaspeak! Ik moet opnieuw beginnen!' De Fransman knikte. 'Weten jullie wat madame De Gaulle in London overkomen is?' vroeg hij ademloos. 'Een Engelse verslaggever vroeg haar: "Wat ies het belangrijkste in uw leven?" En ze antwoordde: "Happiness!" ' 'Wat zegt ie?' vroeg de Duitser, 'wat bedoelt ie met epienus?!' 'Happiness ist Glück!' verduidelijkte de man van DGSM. 'Ja, maar dat schrijf je niet zonder h en je legt het accent niet op de i!' zei de Frans-Canadees, 'Olala! En zó heeft het in de kranten gestaan!' 'Olala!' zei FF Faith, 'terrible,' terwijl ze stuk voor stuk het woord happiness op z'n Franglais probeerden uit te spreken en tot dezelfde conclusie kwamen: het was geen peanuts!
_________________
Old sailors never died

Willem Visser · Geplaatst: 15 Feb 2023 22:39:11 Onderwerp:

Real Scotch

Verstild lag de Werf Wilton Feyenoord binnen het raam van de zondagmorgen. Het was kwart voor tien. Veelstemmig en veelkerkelijk klokgelui kwam uit de stad Schiedam over de haven aanwaaien en smolt door afstand oecumenisch samen. Wie goed luisterde, hoorde de kerk in Pernis, in het Overmaas ook. Langs de kaden staken de kranen hun lange armen omhoog. Het was zondag. Ze staakten tot maandag. De 'Deebank', 'n Engels schip dat bij Wilton had gedokt, lag op stootgaren. Slap hing de Union Jack in de achtermast, wachtend op vaart. Binnen het bekken van de haven was het water rimpelloos, maar op de rivier, honderd meter verder, joeg een vliegende eb naar zee en trokken er fronsen in het vergezicht. Het water daar rimpelde, als 'n zenuwachtige grimas op een oud menselijk gezicht, getekend door ervaring- wat gebeurt er met me? - resultaat van het spanningsveld tussen blijven en gaan. Op de werf stopte een taxi aan de gangway van de 'Deebank'. Twee witte petten stapten uit: de havenloods en de rivierloods. Druk pratend kwamen ze de gangway op. Kort daarop scheerde een driftig motorbootje de haven binnen; de roeiers van de Coöperatieve Roeiers Vereniging 'De Eendracht' die zouden helpen het schip te ontmeren. Ze waren uit duizenden te herkennen, die stevige mannen in hun Piet- Heinse blauwe kielen en zware werkhandschoenen aan. 'Voor en achter! Fore and aft!' galmde het vanaf de brug. En terwijl de trossen werden opgekort, verschenen er twee bruisende sleepboten die korte golven tegen het basalt van de haven wierpen en het stille water onrustig maakten. De 'Deebank' trok aan haar trossen, terwijl de sleepboten vaart minderden om te kunnen vastmaken. De roeiers pakten de trossen aan, leidden die naar de sleepboten en wachtten op het volgende bevel. Het schip wachtte. De werf wachtte. Iedereen wachtte. Weldra zou de fluit van de loods over het water klinken, de marifoon bevelen uitbraken en de sonore stem van het schip zelf over de haven daveren, ten teken dat de 'Deebank' achteruit de rivier op kwam, voordat ze slaags ging naar zee.

Op de brug rinkelde de telegraaf: standby machine. Aan de wal werd de gangway al in de werfkraan gehangen, waarin een sombere machinist zich zat te verbijten, want het was zondag en hij wilde naar huis. Langzaam manoeuvreerden beide sleepboten in trekpositie, maar er gebeurde niets. Er verstreek een kwartier. 'Wachten!' riep de havenloods door zijn portofoon. 'De kapitein zegt dat er nog een kerel aan boord moet komen. Vannacht met de Harwich-boot gekomen. Had eral moeten zijn. Standby, iedereen!' De toestand leek bevroren. De tijd stond stil. De mannen op de brug van de 'Deebank' tuurden ingespannen naar de poort, vanwaar de verlossing moest komen. Gaande hielden de sleepboten; zij werden per uur betaald en hadden geen nood. 'Dat gaat geld kosten, captain!' zei de loods. 'Sleepboten zijn duur, vooral op zondag!' 'I know!' zei de kapitein knarsetandend. 'Maar we moeten wachten want zonder bloody marconist mag ik niet uitvaren! Stuurman, bel de ferrydienst. Vraag waar de bastard blijft! En, heren, come down to my cabin, het is niet anders. Let's take a drink!' De brug stroomde leeg. 'Whisky, gentlemen?' vroeg de kapitein. 'Real Scotch, you know! Real Glenfiddich. Let's take a small one; it's a bloody shame, anyhow!' '!t's indeed!' sneerde een Engels consulair ambtenaar die de nieuweling nog even snel zou moeten aanmonsteren. Op dat moment kwam de stuurman terug van de telefoon. 'Hij is onderweg,' zei hij, 'ze hebben hem in Hoek van Holland op de trein zien stappen naar Vlaardingen Oost of Schiedam ...' 'Bloody hell!' zei de kapitein. 'Met de trein! Dat kost ons 'n kapitaal! En dan verder, met 'n taxi? Hij moet al uren onderweg zijn. Hebben die voertuigen vierkante wielen in Nederland?' De rivierloods glimlachte. Hij kende z'n pappenheimers en, wetend dat de 'Deebank' van een Schotse firma was, zei hij: 'Hij zal het openbaar vervoer wel nemen, want ik denk dat ie ook 'n Schot is, en die zijn nogal zuinig, zeggen ze ...' Er werd gelachen in de captain's cabin, maar niet van harte. De consulair ambtenaar werd nog roder dan hij van nature al was en zei gemelijk dat hij als Schot dergelijke aantijgingen op de zuinige aard van zijn clan-genoten aan deze kant van de Haringvijver weinig kon waarderen. Het was in hoge mate ontactisch, onbeleefd en onwaar!

In de hut van de kapitein viel een onaangename stilte. De bodem was uit het gesprek gevallen en de stemming was weg. Buiten blies een sleepboot ongenoegen. De andere gaf antwoord. Pas 'n klein uur later verscheen een zwetende man beladen met koffers, pakjes en een plunjezak aan de gangway. Hijgend van vermoeidheid stond hij eindelijk in de hut van de kapitein, waar hij van alle kanten stilzwijgend en verwijtend werd aangestaard. 'Come inside!' zei de kapitein sarcastisch, 'and see the girls!' 'Good morning, gentlemen!' zei de nieuweling, snakkend naar adem. 'Pf! Dat was 'n hele sjouw van het eindpunt van de bus hier naartoe!' Een halve minuut bleef het ijzig stil. 'Good afternoon, Sparks!' zei de kapitein toen. 'Why the hell kwam je met trein en bus? We liggen op je te wachten en de sleepboten alleen al kosten duizend gulden per uur! Why the hell didn't you take a taxi?!' De nieuweling schrok van die onverwachte reactie, keek verslagen en verontschuldigend de kring rond en zei, de hand uitstekend: 'Sorry, gentlemen! Ik heb me nog niet voorgesteld. De naam is Ian MacGregor ... ' De havenloods grinnikte voluit. 'Real Scotch, captain,' constateerde hij met intens genoegen. 'Kom, let's go!' Drie minuten later stormde de consulair ambtenaar nijdig de bijna opgehaalde gangway af. Hij keek niet meer om. De fluit van de havenloods snerpte venijnig. De marifoon stootte korte bevelen uit. De sleepboten begonnen te trekken. Langzaam weekte de 'Deebank' zich los van de kade en schoof de rivier op. Het was even na kerktijd.
_________________
Old sailors never died

Willem Visser · Geplaatst: 17 Feb 2023 14:34:40 Onderwerp:

Hoeperdepoep

Rotterdam is primair havenstad. Dat is op de Coolsingel of op de Lijnbaan niet direct te merken, maar wie een vreemdeling de inhoud van Rotterdam wil laten zien, klimt op de Euromast of begeeft zich naar de Willemskade, waar altijd wel een rondvaartboot voor de kant ligt. Havenrondvaarten zijn in Rotterdam vaak een must, en dus begaf ik me aan boord met mijn vriend Bill Butler, 'n New Yorkse impresario die ik als stuurman op een cruise had leren kennen. Aan tafel had hij me zoveel verhalen verteld over de havenstad New York, dat ik 'm had uitgenodigd ook 'snaar de grootste wereldhaven te komen kijken als ik met verlof was ... En nu was het zover... ! Ik moet beschaamd bekennen dat mijn aanvankelijke angst onder invloed van Bill's enthousiaste uitroepen weldra verkeerde in gematigde trots. Bill was nieuw in de haven en als mens bijzonder gevoelig voor indrukken die een ander normaal of vervelend vindt. Daardoor kwam het dat ik ons eigen Rotterdam voor de eerste maal werkelijk goed zag: een enorme haven, vol kleuren en vormen die alleen op allerlei buitenlandse briefkaarten voorkomen. De grootsheid van de brede bocht in de Maas, de wijde Waalhaven, de strakke brug over de rivier, de oneindige Botlek waar Europoort nog niet eens begonnen is, drongen zich door Bill's impresario-ogen overweldigend aan me op. De kaden, kranen, dokken en schepen leken me plotseling wezens van een andere planeet. Hier ontstond een technische wereld die de natuur overrompelde en uitgroeide langs de oorspronkelijke loop van de rivier, die maar even verlegd en herschapen werd! Ik kan nu wel stellen, dat voor 'n Rijnmonder niets zo vormend en opbouwend is als het tonen van Rotterdam aan een volslagen vreemdeling. Je komt er gesterkt vandaan. We verlieten dan ook in een bijna verheven stemming de rondvaartboot, om op de kade onmiddellijk te worden geconfronteerd met de platvloerse Nederlandse werkelijkheid. Op het Willemsplein waren we getuige van het uitstappen van een buslading dagjesmensen, die uitgebreid zongen: 'Geef mij maar Amsterdam', gevolgd door 'Hoeperdepoep zat op de stoep ... '

Ontnuchterd begon ik Bill met zachte drang in de richting van het Koopvaardijmonument te werken, maar hij bleef glimlachend staan en maakte foto's. 'This is it!' zei hij tussen zijn tanden. Geschrokken keek ik naar de bus. Ik heb helemaal niks tegen Amsterdammers, integendeel, maar déze waren wel erg oubollig-chauvinistisch bezig. Tulpen uit Amsterdam! Aan de voet van de Westertoren! Okay, ik wil niet betwisten dat Amsterdam een prachtige stad is, maar waarom bleven ze dan niet thuis? En bovendien was er die vreselijke Hoeperdepoep die vrolijk wilde wezen ... 'Carne on, Bill!' zei ik, een paar stappen in de richting van de Euromast nemend, maar Bill kneep z'n ogen toe en vroeg tot mijn schrik: 'Who is that guy Huperdepup, John?' 'Hoeperdepoep ... ' antwoordde ik. 'Well, weet ik veel! 'n Gekke kerel. Come on, Bill!' 'Allright,' antwoordde Bill aarzelend, 'maar je moet deze song voor mij vertalen, Okay?' En daar zat ik dan. Wie was die Hoeperdepoep eigenlijk, wie had 'm uitgevonden? Hoe oud was ie? Was 't een mannetje of een vrouwtje? Voor de laatste lettergreep was het niet zo moeilijk een Engels synoniem te vinden, maar was dat representatief voor onze figuur? 'Hittertheshit fell in a pit ... ' zong ik in gedachten. 'I cannot translate this song, Bill!' zei ik. 'I see!' antwoordde deze, instemmend met het gezang in de verte dat een paar vette Jordaanse echtparen hossend te beste gaven. 'Hoeperdepoep zat op de stoep, kom láten we vrolijk wezen ... !' 'It's a dirty song!' zei ik, maar Bill werd enthousiast en antwoordde: 'Good, good, a dirty Dutch song! Great!' 'Huperdepup sat on the stoop, come let us all be gay!' zong ik ten einde raad. 'Ah, it's a homo song, eh!' constateerde Bill. Ik zweeg, nadenkend gestemd. Hoe kon ik Rotterdam en het Nederlandse Volk nog redden? 'This Huperdepup-guy was turned down by his girl-friend and sat down on the stoop, you know, in front of her Amsterdam house, and he wants to be gay ... No ... I mean vrolijk ... eh ... merry!' 'Ah, frolic!' zei Bill, want dat betekent plezier in het Amerikaans. 'Hoe kan hij vrolijk zijn onder deze omstandigheden?' 'Typisch Dutch!' antwoordde ik. 'Wij Nederlanders huilen niet zo gauw om een meisje als jullie Amerikanen doen ... ' 'That's good!' zei Bill, 'I like the tune, anyhow! Ik zal er in de States een tophit van maken!' 'Oh no!' zei ik, zeker van mezelf en het Nederlandse volk. 'Impossible!'

Bill slikte z'n kauwgom in. 'What makes you so damned sure?' vroeg hij nijdig. 'Misschien bracht Peter Stuyvesant, de oprichter van Nieuw Amsterdam, thans New York, de song wel naar de Nieuwe Wereld en zijn we 't alleen maar vergeten!' Intussen stonden we bij de Veerhaven, vlakbij het Caland Monument. Aan de overzijde lagen de gaten van Rijn- en Maashaven verscholen in een wolk van graanstof. Voorbij de bocht wist ik Delfshaven, waar vandaan de Pelgrim Fathers naar Amerika zeilden. Hier klopte het hart van Rotterdam. Als een brede slagader lag de Maas tussen de havenbekkens. Door de rivier stroomde het levensbloed met de bloedlichaampjes die Misschien had Bill wel gelijk. Misschien had Peter Stuyvesant, Piet Hein of Jan Pieterszoon Coen, Abel Tasman of Willem Barentz 'het lied' wel ergens ter wereld gezongen. Wat hád ik eigenlijk tegen Hoeperdepoep? 'You win!' zei ik tegen Bill. 'Go ahead!' Maar in mijn hart wist ik dat de haven gewonnen had.
_________________
Old sailors never died

Willem Visser · Geplaatst: 20 Feb 2023 11:49:25 Onderwerp:

Instappen, ouwehoeren

De aflosbemanning van het Nederlandse motorschip 'Alcoholic' hing verveeld aan de bar van het Hongkong KaiTak Airport. De vlucht naar Manilla was opnieuw uitgesteld, en ondanks de airconditioning liep het zweet tappelings langs de ruggegraat. Er werd overwegend koel bier gedronken. Ze waren juist de instapcontrole gepasseerd; de zoveelste want varen betekende tegenwoordig ook vliegen van of naar het schip, als het niet in de thuishaven kwam. Van waar ze verveeld zaten of hingen te wachten, hadden ze zicht op de instapcontrole van de passagiers. Die moesten eerst hun bagage op de band zetten, waarvan een bewaker met röntgen de ingewanden bekeek, en dan mochten ze zelf door het poortje stappen. Soms 'n koddig, afleidend gezicht. Wanneer de foutbel ging, volgde 'n heel ritueel als ze gefouilleerd werden. Sommigen begonnen schaapachtig te lachen, anderen werden kwaad, haalden verlegen de schouders op of hieven theatraal hun armen omhoog. 'Feeling, ohoho, feeling!' zong de tweede stuurman, vrij melig van het bier. 'Kijk, die kerel verwacht er meer van!' wijzend op een man die er wijdbeens bij stond, mond open en ogen dicht, hemels omhoog kijkend. 'Er zijn vrouwen die beginnen te schelden als ze door een vrouw gefouilleerd worden ... ' zei de stuurman met 'n verre blik in de ogen. 'Die willen persé een man!' 'Haha!' kwam de hwtk. 'Als ze pas uit een blijf-van-m'n-lijf huis komen, beginnen ze juist te slaan ... ' 'Kijk, die ouwe daar staan te giechelen ... ' zei de tweede wtk. 'Hij lacht met z'n hele bek, en hij is geen eens jarig!' "n Verlate puber,' constateerde de stuurman. 'Of 'n grootvader,' vond de hwtk. 'Da's ongeveer hetzelfde!' zei de marconist. 'Kijk maar naar de kaptein ... '

Deze snoof ontstemd, maar zei: 'In Engeland moet je, voor je door de poort mag stappen, al je spullen in van die plastic bakjes deponeren. Je begint met te weinig natuurlijk, loopt door de poort, wordt afgefloten en moet de tocht door de ereboog wéér maken. Repeat, repeat, totdat je clean bent ... ' 'Dat gelazer met dat vliegen!' zei de hwtk. 'Allemaal niks die vliegende doodkisten! Naar Engeland moest je vroeger in het vliegtuig ook van die kaartjes invullen. Name, address, profession, SEX. Ik vulde daar altijd 'YES' in en dat ging goed tot er 'n kerel aan de balie zat die naar z'n collega riep: "Here is a joker, John!" Nou, dat heb ik geweten ... Ik heb daar nog nooit zó lang bij de douane moeten zitten ... ' Hij stond moeilijk op en haalde nog 'n pilsje. Dat voorbeeld werd algemeen gevolgd. 'D'r is geen uniformiteit in die systemen!' zei de kapitein. 'Ieder land schijnt z'n beste elektronici te hebben opgeroepen om een elektronisch fouilleersysteem te ontwikkelen.' 'Wat je kunt meemaken! Ben je wel 's in Papua Nieuw-Guinea geweest?' zei de stuurman lijzig. 'Daar moet je onder de tonen van "Waltzing Mathilde" allerlei valse grepen door 'n goedaardig soort kannibalen ondergaan ...' 'Haha!' kwam de marconist, 'controleren zeker of je geen peniskoker meesmokkelt!' 'Draag jij die dan niet?' vroeg de tweede wtk. De marconist nam 'n slok en zei met tranen in de ogen: 'In Colombia gebruiken ze 'n hash-hond. Die ruikt je van top tot teen af. Als ie bij je middel is, sta je doodangsten uit dat ie toehapt!' 'In Rio kan je na het fouilleren ook zó gelubt naar het Carnaval,' zei de stuurman. 'Als ze je in Belem, Amazonas niet vertrouwen, laten ze je los in een zwembad met pirana's!' zei de hwtk. 'Nee, dáár is de lol eraf voor skijackers.'

'Zijn jullie wel 's in Taiwan geweest?' vroeg de stuurman, voor de afwisseling een whisky-ice in de hand. 'Daar hebben ze, volgens de aangeplakte reclame een SEARCHLITE AIRPORT CHECKING SYSTEM. Made in Taiwan. Very special. Dat ontdekt, als je door de poort loopt, zelfs bloedarmoede vanwege ijzergebrek, circusvlooien met karretjes, drugsspuiten, nierstenen en stalen zenuwen ... ' Er werd gelachen. De stuurman kreeg er zin in. "n Chinees ging zevenmaal door het poortje heen, en elke keer moest ie wat uittrekken ...' "n Zogenaamde trip-tease ... ' zei de hwtk met een stalen gezicht, maar de kapitein was al lichtelijk geërgerd weggedrenteld naar de balie. 'Nou, de bel bleef maar gaan en toen ze 'm op de band hadden gelegd, ontdekten ze in de doorlichtkast dat ie 'n stalen kogel in z'n heupgewricht had,' vervolgde de stuurman. 'Ja,' zei de 2e wtk, 'dat kán ik me voorstellen. Zo'n kogel is bijna even groot als een kleine revolver... Ze zijn op Taiwan natuurlijk bang van die op het vasteland, en regelen de apparatuur zeer gevoelig af .. .' 'Je bent te serieus bezig!' zei de stuurman met een lichte schittering in zijn ogen. 'Maar technisch gesproken heb je waarschijnlijk gelijk. onverklaarde foutmeldingen binnen, tot 'n Chinees vrouwtje d'r goud-op-snee kuisheidsgordel in het bakje deponeerde ... ' 'Searchlite saves your flight, zag ik laatst op een bord in Dubai,' kwam de hwtk dromerig. 'Er stond een met een hautain gezicht voorovergebogen kameel bij. Brr! Ik vraag me nog steeds af wat dat beest met fouilleren te maken heeft ... ' 'Dan ken ik er nog wel een...' zei de marconist. 'Die Amerikaanse oorlogsveteraan met z'n zilveren trouw- gereedschap ... ' 'Mannen!' onderbrak de kapitein hem. 'Die marinier werd elke keer opnieuw gefouilleerd...' probeerde de marconist nog. 'En ... ' 'Jullie worden steeds meliger!' kwam de kapitein, 'vliegen is ook niet meer wat 't geweest is! Maar kijk, dáár is ie dan! Hij staat op het bord! Instappen, stelletje ouwehoeren! Daar moet ik nou de Stille Oceaan mee over!'
_________________
Old sailors never died

Willem Visser · Geplaatst: 21 Feb 2023 12:14:24 Onderwerp:

Pravda

Er reed een ouderwetse Russische limousine met de naam Volga over de eeuwenoude Admiralitejtskaja van het ingevroren Leningrad. Het was twaalf graden onder nul. Een noordoostelijke bries, die rechtstreeks uit de oneindige Siberische permafrost-gebieden en de nabije Noordpool kwam aanwaaien, teisterde de havenbekkens en de stad, waar plakken roetzwart geworden sneeuw een vast bestanddeel van het plaveisel vormden. Er lagen maar weinig schepen in de haven. Zware Russische sleepboten slaagden er steeds weer in een aantal aangevroren koopvaarders binnen te loodsen, en dat soms dagen durende gevecht schiep ondanks politieke verschillen een zeemansband tussen de opvarenden van de betrokken schepen. De zware Volga stuiterde over de weg naar het Havenschap waarvoor enkele bemanningsleden een uitnodiging hadden gekregen. De chauffeur deed zelfs geen moeite meer de schotsen zwarte sneeuw en diepliggende tramrails te omzeilen. Hij denderde er als 'n tank overheen. Kapitein Jan Schaper en stuurman Arie Comelisse van het Nederlandse motorschip 'Papier Prins' bonkten af en toe met het hoofd tegen het dak van de wagen. 'You like Leningrad?' vroeg Igor Pavrinski, de eeuwige begeleider van het Havenschap. 'Het is beter in de zomer, dan is alles hier schoon en groen!'

'Oh yes, Leningrad is a nice city!' zei de kapitein, terwijl ze langs het front van de Hermitage reden, het voormalige Winterpaleis van de Tsaren, dat de grootste Rembrandt- collectie ter wereld herbergde, bijeengegaard uit de paleizen van de na de Revolutie verdreven adel. 'I have been here in the summer!' Nu reden ze over Kirovski Most, links het oude fort Petrus & Paulus en rechts de oude kruiser 'Aurora' in een bad van ijs in de Neva, vanwaar in oktober 1917 het kanonschot klonk dat aanleiding was tot de bestorming van het Winterpaleis. De zware wagen caramboolde verder, passeerde de sombere man aan de slagboom bij het havengebied waar het Havenschap gevestigd was, en stopte doorglijdend. Ze stonden voor een ijspaleis, bedekt met een dikke laag sneeuw en behangen met allerlei soorten en maten ijspegels. Arie Cornelisse vroeg zich af wat hij eigenlijk van Igor Pavrinski moest denken. Een vriendelijke man waarmee hij, zolang ze binnen lagen, veel zakelijk had moeten optrekken zonder over politiek te praten. Maar hij regelde ook bezoeken naar de oude havenkanalen, gebouwd naar een Amsterdamse tekening uit 1817, de brede en lange Nevski Prospekt, de Hermitage, en nu het Havenschap, waar ze naar binnen stapten. Ze ontmoetten de Havenmeester, kapitein Alexander Baderov, de loods en de kapitein van de ijsbreker. 'Geachte kapitein, stuurman van de Nederlandse "Papier Prins". Welkom in Leningrad en in ons kantoor! Onze stad heeft goede banden met het oude Amsterdam. De woorden kapitein, stuurman, loods en matroos zijn in onze beide talen gelijk. Het is koud buiten ... en ik doel niet op de koude oorlog... !' Er werd gelachen. 'Juist in die kou hebben we elkaar nodig. Dat hebben de afgelopen dagen bewezen! Laten we vertrouwen dat de kou met de komst van de lente als sneeuw voor de zon zal wegsmelten! Wasdarovnje! Proost!'

En toen was er wodka. Kapitein Schaper had whisky en haring meegebracht, bedankte kort voor de uitnodiging, en toen werd er gedronken op een manier als gewoon is in deze barre, noordelijke streken. 'Je hoeft vanavond niet te rijden, stuurman!' zei de kapitein. De stemming werd gaandeweg losser en beter. 'Weten jullie dat de Oostenrijkers wijn met antivries verdunden en hoopten dat naar het westen te verkopen?' vroeg Arie. Ja, dat wisten ze. 'Maar dat was een vergissing,' zei Arie. 'Was eigenlijk bestemd voor export naar Siberië ... ' Die sloeg er goed in bij de Russen, net als de drank. Weldra klonk het bekende: 'Vrede en vriendschap tussen de volkeren! Wasdarovnje!' 'Vriend!' zei Igor Pavrinski, tranen in de ogen, hand op Arie's schouder, 'you really like Leningrad?' 'Da!' zei Arie. 'Odjin garasho! Heel goed!' 'Garasho?' zei plotseling een oude Rus uit het gezelschap, die kennelijk een kwade dronk had. 'Maar waarom dreigt de NATO dan met atoombommen te gaan gooien op onze mooie stad en ons vaderland? Moet al dat moois dan platgegooid worden?' 'Pas op, Arie!' zei kapitein Schaper tijdens de korte, verbaasde stilte die viel. Maar toen hief hij het glas, sloeg het achterover en zei: 'Njet, nitshevo! Mir! Wij vallen jullie echt niet aan! We kijken wel uit! Napoleon heeft het geprobeerd en Hitler ook. Jullie zijn niet te veroveren! Kijk 's op de wereldkaart! Jullie land is veel te groot. Bolshoi, bolshoi!'
'Pravda?' zei de oude man, ook tranen in de ogen. 'Niet aanvallen?' 'Njet!' zei de kapitein, 'maar jullie experimenteren met atoombommen in Siberië en achter de Oeral! Jullie dammen de rivieren ermee af. De Ob, de Dnejpr, de Jenissei en hoe die krengen ook mogen heten, en dan gaat het poolijs allemaal smelten en dan stijgt het niveau van het zeewater, en dan loopt mijn mooie Amsterdam en Nederland helemaal onder water...!' De stuurman zag tot zijn verbazing, dat de kapitein nu ook tranen in de ogen had gekregen. 'Idiot!' riep Igor. 'Dát woord hebben ze wel van de Fransen overgenomen, Arie!' zei de kapitein, glas in de hand, toch genietend van de zichtbare indruk van zijn woorden. 'Idiot! aartoe zijn wij Russen helemaal niet in staat! Hebben jullie de kuilen in het wegdek van Leningrad niet gezien?' 'Haha!' kwam de stuurman, 'nou je 't zelf zegt. Ik dacht soms dat ik een sputnik werd in die Volga!' Er werd overal gelachen. De glazen werden voor de zoveelste maal gevuld. 'Mir!' zei Igor. 'Vrede en vriendschap en alle atoombommen de wereld uit! Maar we beginnen met de wegen in Leningrad ... !' 'Goed!' zei de kapitein. 'Als jullie met Gorbatsjov over die dingen praten, zal ik het met Reagan doen! Afgesproken? Wasdarovnje!' En zo is het begonnen, die onderhandelingen in Genève en de ondertekening van het INF verdrag, waar de media bol van stonden ... Pravda! Echt waar!
_________________
Old sailors never died

Geplaatst: 21 Feb 2023 12:14:24 Onderwerp: