Inner peace

Geplaatst: 11 Jun 2009 11:45:10

Wat is liefde?

Dat is mijn gebod: Hebt elkander lief, zoals ik jullie heb liefgehad. Joh. 15,12

Wat is liefde? Kijk naar een roos. Kan de roos zeggen: "voor goede mensen zal ik geuren, maar voor slechte doe ik het niet"? Of is er een lamp die voor een slecht mens n?et wil schijnen? Ze zou geen lamp meer zijn. En hoe hulpeloos en zonder voorkeur geeft een boom schaduw aan ieder die eronder staat: oud en jong, groot en klein, goed en slecht, dieren en mensen, elk levend wezen, zelfs de houthakker die hem komt omhakken.

Daarom is het eerste kenmerk van de liefde: ze kiest niet uit. Daarom worden we geroepen om als God te zijn, die "zijn zon over goed en kwaad laat schijnen, en zijn regen laat vallen op heiligen en zondaren; daarom moeten jullie goed zijn zoals jullie Vader in de hemel goed is." Bekijk met verbazing de pure goedheid van de roos, de lamp, de boom, want hierin wordt een beeld van de liefde zichtbaar.

Maar wat moet je doen om tot zulke liefde te komen?

Alles wat je doet, zal de liefde gedwongen, gekunsteld en daarom onecht maken, want liefde laat zich n?et dwingen. Er is niets wat je kunt doen. Maar er is wel iets dat je kunt laten. Probeer er eens op te letten, wat er in je kan veranderen, zodra je de mensen niet meer indeelt in goede en kwade mensen, maar ze beschouwt als onwetend en als niet-waarnemend. Geef je 'dwaalleer' op dat mensen in bewustzijn kunnen zondigen. Niemand kan in het licht van het bewustzijn zondigen. Zonde vindt niet plaats - zoals wij misschien menen - vanuit boosheid, maar vanuit onwetendheid. "Vader , vergeef hen, want ze weten niet wat ze doen." Dit begrijpen wil zeggen: de bewonderswaardige vaardigheid verkrijgen van een roos, een lamp, een boom.

Tot het wezen van de liefde hoort ook dat ze geschenk is. Zoals de roos, de lamp en de boom geeft ze en verlangt ze niets terug. Hoe zeer wordt de mens veracht die een partner uitkiest vanwege het huwelijksgeschenk. Een dergelijke mens heeft niet zijn partner lief, maar het financi?le gewin. Maar is de liefde van hen zoveel anders wanneer een mens het gezelschap zoekt van mensen die hem emotionele bevrediging schenken en die mensen mijdt waarbij dat n?et zo is? Als je positief bent ingesteld ten aanzien van hen die jou iets geven en die je verwachtingen vervullen en afwijzend ten aanzien van hen die dit n?et doen? Ook hier is maar ??n ding mogelijk: de kunst leren om liefde als geschenk te verstaan. En leren inzien wat de zogenaamde liefde werkelijk is, namelijk een verhulde vorm van zelfzucht en hebzucht, kan een reuzenstap zijn om tot dit tweede kenmerk van de liefde te komen: liefde ervaren als geschenk.

Een derde kenmerk van de liefde is dat de liefde niet bewust is van zichzelf. Liefde is zo blij over de liefde, dat ze dat in haar geluk niet beseft. Zoals de lamp alleen maar licht kan geven en geen gedachte eraan verspilt of ze anderen daarmee van nut kan zijn; zoals de roos alleen maar geurt, omdat er niets anders te doen valt, onafhankelijk ervan of er iemand is die ervan geniet; zoals de boom schaduw geeft ongeacht het feit of er iemand staat of niet.

Dat alles is als de liefde, onafhankelijk van mensen. Liefde is er, ze heeft g??n objekt. Licht, geur, schaduw zijn er, los van het feit of er iemand van profiteert of niet. Daarom weten ze ook niets over verdienste of goede daden. Hun linker hand is zich niet bewust van wat de rechter doet. "Heer wanneer hebben we je hongerig of dorstig gezien en je geholpen?"

Tenslotte hoort tot het wezen van de liefde de vrijheid. Zodra er dwang, controlle en conflicten zijn, sterft de liefde. Ook de roos, de boom en de lamp laten je volkomen vrij zijn. De boom zal geen moeite doen om je in zijn schaduw te trekken ook niet als een zonnesteek dreigt. De lamp zal je niet haar licht opdringen, zelfs niet wanneer je in het donker struikelt.

Denk eens aan al die controlles en beperkingen die je worden opgelegd, waar je je aan moet onderwerpen, als je angstig je eigen verwachtingen wil waarmaken, om liefde, of om toestemming te verkrijgen, of omdat je bang bent om liefde te verliezen. Elke keer als je je onderwerpt aan deze dwang verstoor je de vaardigheid om lief te hebben, die deel uitmaakt van je eigen natuur. Want als jij je onderwerpt kun je er niet omheen dat je ook anderen gaat onderwerpen; wat je anderen toestaat dat ze jou aandoen, dat doe je ook hen aan.

Denk er eens over na: al die controllemechanismen in je leven, al die dwang. Als je erover nadenkt verliezen ze misschien hun kracht. En op het moment dat ze verdwijnen, keert de vrijheid terug. En vrijheid, dat is alleen maar een ander woord voor liefde.

Antony de Mello

Geplaatst: 11 Jun 2009 11:45:10

Gast

Overal op de wereld zoeken mensen naar liefde, want iedereen is ervan overtuigd, dat alleen de liefde de wereld kan redden, en alleen de liefde kan het leven zinvol en de moeite waard maken. Maar weinigen begrijpen, wat liefde werkelijk is en hoe zij in het hart van de mensen ontwaakt.
Vaak wordt liefde met positieve gevoelens tegenover anderen ge?dentificeerd, met welwillendheid, vrijheid van geweld of dienstbaarheid. Maar dit alles is op zichzelf geen liefde. Liefde ontspringt uit gewaarworden. Alleen in zoverre je een mens zo ziet, zoals hij werkelijk is, hier en nu, en niet zoals hij in de herinnering verschijnt, in een wens?droom, een voorstelling of verwachting, kun je werkelijk van hem houden.
In het andere geval heb je niet deze mens lief, maar de voorstelling die je van hem hebt, of enkel deze mens als object van je verlangen, en niet deze mens op zichzelf.
En hiervoor heb je een grote zelfbeheersing nodig om de eigen verlangens te laten zijn voor wat ze zijn, en ook je vooroordelen, je herinneringen, je selectieve manier van kijken. Dat is zo een moeilijke discipline dat velen zich liever hals over kop in goede daden storten, dan dat zij zich onderwerpen aan het brandende vuur van deze ascese.
Als je een mens wil helpen, waarbij je je niet de moeite hebt gedaan om werkelijk te kijken, bevredig je dan de behoeften van deze mens of zijn het je eigen behoeften? Daarmee is het eerste bestanddeel van de liefde genoemd: de ander werkelijk te zien.
Het tweede bestanddeel van de liefde is net zo belangrijk: jezelf te zien, de lichtstraal van je kennen zonder hapering op je eigen beweegredenen richten, op je gevoelens, je behoeften, je oneerlijkheid, je zelfzucht, je neiging tot controleren en beheersen, je neiging tot manipuleren. Dat wil zeggen dat je deze dingen bij hun naam noemt, ongeacht alle pijnlijke ontdekkingen en gevolgen hiervan. Als je zowel bewust bent geworden van jezelf als van de ander, zul je weten wat liefde is.
Want dan heb je een hart, dat levend, wakker, helder en meevoelend is; pas dan heb je een heldere manier van waarnemen en bezit je de fijngevoeligheid om in elke situatie en elk ogenblik aangepast en nauwkeurig te reageren.
Vaak zul je onontkoombaar tot handelen gedwongen worden, een andere keer word je teruggehouden en houd je je op de achtergrond. Vaak zul je anderen moeten negeren, een andere keer zul je aan hen de aandacht moeten schenken die nodig is. Vaak zul je vriendelijk en voorkomend zijn, een andere keer hard, ontoegeeflijk, veeleisend, misschien zelfs kwetsend.
Want de liefde die uit fijngevoeligheid geboren wordt neemt vele onverwachte vormen aan en richt zich niet naar voorgegeven eisen en principes, maar naar de bestaande en concrete werkelijkheid.
Als je deze vorm van fijngevoeligheid voor de eerste keer ervaart, ervaar je als het ware een grote schrik. Want alle houvast wordt ongedaan gemaakt, de bescherm?muren om je heen worden afgebroken, verbrand, je onoprechtheid wordt blootgelegd.
Stel je de schrik voor, die een rijk iemand kan overvallen, als hij werkelijk doordrongen raakt van de zorgwekkende levensomstandigheden van de armen, of een dictator die uit is op macht, als hij werkelijk onder ogen ziet wat hij aanricht bij de mensen die hij onderdrukt. Of een fanatiek iemand als hij ontdekt hoe vals zijn overtuiging is, een overtuiging die niets van doen heeft met de werkelijkheid. Of de schrik die een romantisch ingestelde minnaar kan voelen, als hij werkelijk inziet dat hij niet zijn geliefde bemint, maar het beeld dat hij zich van haar gemaakt heeft.
Want het meest pijnlijke dat een mens kan doen, waarvoor hij het allermeest bang is, is het zien. In zulk zien wordt de liefde geboren, of preciezer uitgedrukt: zien is liefde.
Zodra je begint te zien, zal zij (de liefde) je fijngevoeligheid tot gewaarwording leiden, en niet alleen de dingen die je graag wil zien, maar ook alle andere. Je arm ik zal vertwijfeld proberen, deze fijngevoeligheid af te stompen, omdat de bescherm?muren worden opgeruimd en het ik zonder bescherming en houvast achterblijft.
Als je je ooit toestaat om te zien, betekent dat de dood van je zelfzucht. Daarom is de liefde zo schrikbarend, want liefhebben betekent zien, en zien betekent sterven. Maar het is ook de meest wonderbaarlijke, en meest gelukkig makende ervaring op de wereld. Want in de dood van het eigen ik ligt vrijheid, vrede, gelatenheid en vreugde.
Als het liefde is, waarnaar je werkelijk verlangt, dan vertrek meteen en begin te zien. Neem deze opgave serieus en bekijk een mens, die je niet mag, en zie werkelijk je eigen vooroordelen. Beschouw een mens die je dierbaar is, en zie het leed, de zinloosheid, de onvrijheid, die het aanklampen met zich meebrengen. Bekijk lang en vol liefde de gezichten en het optreden van de mensen.
Neem de tijd ervoor, om vol verwondering naar de natuur te kijken, de vlucht van een vogel, een bloeiende bloem, een blad dat geel wordt, een kabbelende rivier, de maan die opkomt, het silhouet van een berg, tegen de heldere nachtelijke hemel.
Als je dat doet, zal de harde beschermende schaal die je hart omgeeft, zich openen, weker worden en zich oplossen, en je hart zal volstromen met fijngevoeligheid en het zal zich openstellen. De donkerheid in je ogen zal vervliegen, je blik wordt helder en wijd. Eindelijk zul je dan weten wat liefde is.
A. de Mello: werkelijk zien (uit: Wie ein Fisch im Wasser - Herder 1998)