KROONVAARDERSKNSM

[Willem Visser]

HET WERK AAN BOORD

Voor alle mensen die nooit een reis op de vaart hebben gemaakt ,schrijf ik een stukje op van het leventje aan boord, dat niet altijd overeen komt met de romantische gedachtengang van velen onder u. :

Vroeger dacht iedereen van zeelui: hoeren, zuipen, knokken en ze hebben altijd geld op zak.
Nou daar kan ik mijzelf wel in vinden, maar dit verhaal heeft ook een keerzijde.
Het leven van een dekhengst bestaat niet alleen maar uit aan en afmeren van de boot.

Zoals ik vaak in m'n leven de vraag krijg gesteld, van verveelde je jezelf nou niet als jullie op zee waren?
Om maar met mijn verhaal te beginnen als bakzeun (lichtmatroos}werkte je de ene week in de messroom en de volgende week aan dek.
Ik vond het werk in de messroom een mooiere job dan aan dek ,maar dat kwam omdat je altijd dezelfde tijden aan het werk was, en dat kwam als je ergens voor de wal lag mooi uit.

Het werk in de messroom begon als je s'morgens om half vijf gepord werd.
Douchen, aankleden en vlug koffie zetten, dan het schijthuisplein goed gaan schoonmaken, de gang in het achteruit en in de midscheeps aanvegen, pantry en messroom schoonmaken, dan de eerste por ronde gaan maken, tafels dekken, brood halen in de kombuis, brood snijden, de tweede por ronde maken, opsnit halen bij de pantry bediende, en als de eerste matrozen en motorlui in de messroom waren kon je gaan beginnen met bedienen en eieren doorhalen uit de kombuis.

Hadden de heren matrozen gegeten dan kon je gaan afruimen en de afwas doen.
Dan met een klere gang naar het achteruit om de kooien op te gaan maken en de hutten netjes op te ruimen.
Schijthuisplein weer grondig schoonmaken, en met een rotgang weer naar de midscheeps om koffie te gaan zetten voor de pikheet. (koffie drinken om 9.30)
Na de mokken te hebben afgewassen, konden de tafels weer gedekt worden voor de middaghap.

Dan de rantsoenen doorhalen bij de hofjood en 2x in de week de lakens en handdoeken omruilen.
Alsof de duvel ermee speelde, kwam de bootsman altijd even langs als je jezelf even 5 minuten gaf, om bij ruim 4 ff een peukie op te steken.
Zo zeun, verveel je jezelf?
Hij vond altijd wel iets om die verloren tijd in te vullen.

Dan kon de middaghap doorgehaald worden voor de crew, en daarna de afwas en wederom het schijthuisplein weer boenen.
Dan zat het eigenlijke werk erop tot je weer om half 5 de tafels moest dekken voor de avondmaaltijd.

Maar aangezien je gage maar een schijntje was, ging je s'middags in je vrije tijd het wasgoed van de matrozen doen inclusief het strijkwerk van de stap kleding.
Ook extra sop beurten van hun hutten en allerlei andere hand en spandiensten.
Aan het einde van de reis werd je door hun beloond naar tevredenheid, als je hun alles goed naar de zin had gemaakt, had je meer tip, dan dat je gage was.

Dan rond de klok van 4, half 5 kon je de tafels weer dekken en weer bedienen, afwassen schijthuisplein en dan zat de dag erop.
Als je de week erop aan dek ging werken dan zou je pas leren wat het woord matroos(dekhengst)inhield.

Roestbikken met de bikhamer of met de machine.
Die machine was een grote elektromotor waar een flexibele ijzeren as uit kwam ,van een meter of twee ,en aan het uiteinde daar van zat een ronde kop met stalen hamertjes.
Ik hoor nog het lawaai als ik er aan denk als we met de luikhoofden bezig waren, zonder enige gehoor bescherming.
En je was zwart als een neger van de roest en verfresten, laat staan wat er in je longen kwam. :-\

Ruimen zwiepen was ook prachtig werk, met z'n allen naar beneden de troep en gemorste lading uit de gescheurde zakken(meestal van BAYER CHEMIE GERMANY) door het hele ruim bij elkaar vegen en in een kleedje scheppen en overboord ermee.
Van een gelaatsmaskertje had nog nooit iemand gehoord.

Dan hadden we nog het invetten van de laadrepen(lapzalven)Als lichtmatroos moest je de laadrepen door de blokken heen naar beneden op dek trekken en de matroos stond dan aan de winch.
Mijn klauwen zaten helemaal onder de wonden van de vleeshaken die in de laadrepen zaten, en mijnheer stond op z'n gemak een saffie te roken:gaat het?vroeg ie dan. ???

Maar ja na een paar reizen stond jij op die positie en was een nieuwe jongen de staafje.
Verder heb je nog het nodige sopwerk, schilderen, wachtlopen in de haven, splitsen en knopen etc.
Lag je voor anker dan mocht je de drek uit de ankerketting bak scheppen, mag je raden wie erin moest. ???

Maar toch ben ik blij dat ik deze opvoeding heb mogen genieten ,want hierdoor neem ik tot vandaag de dag aan toe het voortouw, als ik in ploegverband aan het werk ben.
Ik heb nu een leidinggevende positie over een man of 20, in de leeftijd van 20 tot 35 jaar, maar ik ben zelf altijd op de werkplek te vinden, en geef het voorbeeld om alles een keer voor te doen.

Dan zeg ik altijd, als zo'n ouwe staafje het kan, moet het voor jou toch helemaal geen probleem zijn.
En ik zweer je:het helpt.
Dus beste mensen ,er is meer te doen dan af en aanmeren en de romantische gedachten bij het varens gebeuren.

Als ik vroeger weer eens thuis kwam van de reis dacht menigeen dat de zeelui zoveel verdienden, dat kwam omdat je altijd wel een pak geld op zak had.
Nou in mijn geval kwam dat om dat ik in mijn kustreis verlof altijd mijn verlofdagen liet uitbetalen, en ik denk niet dat ik de enige ben. ;D
Maar toch is het de mooiste tijd van m'n leven tot nu toe geweest.

Groet Ron Swaab.

[Willem Visser]

oi Ron,

Ik had dit verhaal niet beter kunnen schrijven.
Aan de wal dacht men vaak dat het varen alleen maar wein,weib und gezang was.
Maar wij moesten gewoon werken en zorgen dat de boel veilig
en goed onderhouden werd.
En juist door het rangen stelsel moest je zelf bewijzen , weet nog hoe ik baalde toen het leeftijd stelsel kwam.
Maakte mee dat een man wie op zijn 21 jr. ging varen meer poen verdiende dan een jongen wie meer kon en al 4 jr. d'r op had zitten en zijn werk kon doen.

Groet,

Frans Masurel

Maar tot de dag van vandaag ben ik trots dat ik die kans heb gekregen.
Helaas is het nu niet meer voor de jongeren weggelegd .

[Willem Visser]

BEHOUD VAN SCHIP&LADING

Hallo Frans, ik denk dat jij het ook wel hebt meegemaakt dat als je 's nachts uit je kooi gehaald werd als we zwaar weer hadden,en de deklast of containers over het dek aan het dweilen waren om dat ze losgeslagen waren.
Kon je mooi je leven in de waagschaal stellen on de boel weer vast te sjorren.
En als je dan dacht dat je een paar overuurtjes had verdiend kwam je van een kouwe kermis thuis,want dan werd er gezegd:dit was voor behoud van schip en lading.
Je kreeg er nog niet eens een uurtje langer slapen voor terug. mooi he?
Naast het werk aan boord was er natuurlijk ook de ontspanning,die begon op zaterdag als we het dekwassen en het soppen achter de rug hadden.
Dit vond ik altijd de gezelligste dag als we op zee waren.
Na de werkzaamheden was het verzamelen bij de lift en konden de drankbonnen op de prikker ,om ingeruild te worden voor een ijskoud blaadje bier. ;D
Na bartijd was het even lekker douchen,scheren en het schone T-shirt met korte broek aantrekken.
Meestal werd er een pokertje of een zwikkie gemaakt.
Ondertussen stond er altijd wel iemand een lekker schurfie te maken op de hotplate in de messroom,en ondertussen commentaar te geven op het kaarten via het doorgeefluik van de mess naar het bemanningsverblijf.
Als ik er nu nog aan denk,voel ik nog die verbondenheid die er heerste.
Ach natuurlijk was er wel eens bonje,maar iedereen begreep toch dat je wel op mekaar aangewezen was,en dat je beter geen mot onder elkaar kon hebben.
Later werd op de Diogenes een bar gebouwd in het bemanningsverblijf.
Wat een gezelligheid kon je met een paar man creeren,ongeloofelijk.
Ik denk er altijd graag aan terug,en vraag mezelf af of die sfeer ook nu nog heerst op de koopvaardij. ???
Maar dat zal haast wel niet met die nieuwe schepen.

Groet Ron Swaab

[Willem Visser]

Soppen


Zeeklaar maken

[Willem Visser]

Schotjes aan boord in Bangkok

[Willem Visser]

Buitenboord op het vlotje

[Willem Visser]

Ook sneeuwruimen was een taak van de dekdienst
Foto´s zijn genomen in Otaru - Japan.

[Willem Visser]

Onderhoud laadgerei

[Willem Visser]

Staaldraadsplitsen was iets wat vroeger ook aan boord gedaan werd.
Was bijv. de spring gesprongen, dan was het meestal de taak van de  bootsmansmaat om het te repareren.
Tegenwoordig gebeurt het niet meer, denk ik en worden de kapotte staaldraden overboord gesmeten en pakt men een nieuwe.
Ja, vroeger was zeemanschap, vakmansschap.

[Willem Visser]

Weer 2 prachtige plaatjes van de werkzaamheden van de dekdienst.

[Willem Visser]

[Willem Visser]

Kennen we dit nog, onderhoud plegen aan het laadgerei?
Vond het altijd maar een klote job, maar zou nu niets anders willen.




Foto´s Joop Kieviet

[Willem Visser]

Dit was aan boord van de Kennermerland en mocht ondanks mijn jeudige leeftijd een handje mee helpen aan dek.
Ik was net zestien en nog niet oud genoeg om aan dek te mogen werken, maar de boots had toch een leuk jobje voor me gevonden, het schilderen van een luchtkoker.
Heb er meen ik 3 uur over gedaan.

[Willem Visser]

Schoon schip maken aan boord van een KNSM schip.

[Willem Visser]

De laadbomen een kleurtje geven in het Panamakanaal