Slaapstoornissen

[Jacqueline]

Als de nacht geen rust geeft.


Urenlang liggen piekeren en niet kunnen inslapen. Slecht slapen bij het vooruitzicht van een spannende of drukke dag. Wakker schrikken uit een nachtmerrie. Ieder mens slaapt wel eens slecht. E?n of twee nachten slecht slapen is niet zorgwekkend.



Anders wordt het als iemand ?lke nacht de klok drie uur hoort slaan en elke ochtend doodmoe uit bed stapt. Dan kan er sprake zijn van een slaapstoornis.



Wat zijn slaapstoornissen?

Normale slaap
Slapen is nodig om tot rust te komen, lichamelijk en geestelijk te herstellen en weer energie te krijgen. Gemiddeld slapen we een derde deel van ons leven. Gemiddeld, want de slaapbehoefte van mensen varieert: de een heeft weinig, de ander veel slaap nodig. Naarmate mensen ouder worden, gaan ze minder slapen.

Pasgeboren kinderen slapen gemiddeld 16 uur per dag, volwassenen zo?n 7 ? 8 uur. Ouderen slapen vaak nog minder. Vrouwen slapen gemiddeld wat meer dan mannen.

Ieder mens heeft zijn eigen dag- en nachtritme. Zo zijn er ochtendmensen en avondmensen. De kwaliteit van de slaap en een uitgerust gevoel zijn daarom belangrijker om te bepalen of iemand goed slaapt dan het tijdstip of de duur van de slaap.



Een slaapstoornis
Iemand die regelmatig slecht slaapt, hier minstens een maand last van heeft en daardoor overdag minder goed functioneert, heeft last van een slaapstoornis. Zo?n stoornis gaat gepaard met concentratieproblemen, prikkelbaarheid en gebrek aan energie.




Verschillende slaapstoornissen
Slaapstoornissen zijn aan de hand van de klachten te onderscheiden in meerdere categorie?n.
De primaire slaapstoornissen worden onderverdeeld in dyssomnie?n en parasomnie?n:



Dyssomnie?n hebben te maken met de duur, de kwaliteit en het tijdstip van de slaap.



Insomnie en hypersomnie komen met meeste voor. Mensen met insomnie, of slapeloosheid, kunnen moeilijk inslapen en worden ?s nachts vaak wakker of ontwaken te vroeg in de ochtend.
Mensen met hypersomnie kunnen overdag moeilijk wakker blijven. Ze slapen ?s nachts en vaak ook overdag erg veel, maar blijven desondanks slaperig.



Andere dyssomnie?n zijn:

Afwijkingen in de ademhaling tijdens het slapen, waaronder slaapapneu. Mensen met slaapapneu stoppen ?s nachts enkele keren seconden- tot minutenlang met ademen. Dan schrikken ze wakker en gaan weer ademhalen. Door het plotseling aanzuigen van veel lucht snurken ze luidruchtig. Overdag zijn deze mensen slaperig. Oorzaak van apneu is vaak een slecht gevormd gehemelte of het inzakken van spieren in de keelholte.

Verstoringen van het slaap-waakritme. Mensen die in ploegendienst werken of medicijnen of drugs gebruiken, kunnen hier last van hebben. De inwendige biologische klok raakt ontregeld, wat leidt tot problemen met het in- en doorslapen en vermoeidheid. Een jetlag door een lange vliegreis is ook zo?n verstoring.

Narcolepsie. Mensen met narcolepsie hebben overdag plotselinge, onweerstaanbare slaapaanvallen. Ze voelen zich voortdurend slaperig en kunnen ook last hebben van abrupte spierverslapping. Ze zakken dan plotseling in elkaar, meestal bij onverwachte emoties, zoals schrik of woede.

Slaapproblemen door onrust in de benen (?restless legs?) en kortdurende schokken van de benen tijdens de slaap.


Bij parasomni?n doen zich tijdens de slaap abnormale verschijnselen of gedragingen voor. De bekendste zijn: nachtmerries, slaapwandelen en praten of tandenknarsen in de slaap. Bij pavor nocturnus treden angstaanvallen op. Mensen met pavor nocturnus worden plotseling wakker met een paniekerige schreeuw en maken dan een verwarde indruk. Zowel pavor nocturnus als slaapwandelen komen voornamelijk voor bij kinderen en verdwijnen bij het ouder worden.



Naast de primaire slaapstoornissen zijn er:

Slaapstoornissen die samenhangen met een psychiatrisch probleem, zoals een depressie, manie, angststoornis of psychose. De meest voorkomende klachten zijn slaapgebrek door slecht inslapen, vroeg wakker worden of ?s nachts vaak wakker worden. Soms slapen mensen met psychiatrische problemen juist langer dan normaal.



Andere slaapstoornissen

Deze hangen samen met lichamelijke ziekten, zoals diabetes of een schildklieraandoening, of het gebruik van medicijnen, drugs of alcohol. Ze uiten zich meestal als slapeloosheid, soms als teveel slapen. Ook lichamelijke klachten, zoals pijn en benauwdheid, kunnen mensen beletten goed te slapen. Voorbeelden van medicijnen die de slaap be?nvloeden, zijn bloeddrukverlagende middelen en hormonen.








Gekopieerd van en meer te lezen op:
www.psychischegezondheid.nl/slaapstoornissen