Boeddhisme

Fred · Geregistreerd op: 17 Nov 2008 Berichten: 25 Woonplaats: Bovenkarspel

Ik wil wel een een en ander plaatsen over Boeddhisme. In eerste instantie neem ik me voor om daar een 5tal postings over de doen.
Nu de eerste dus.

BOEDDHISME: 1. De vier edele waarheden.

Het Boeddhisme kan het best begrepen worden als een medicijn, als een therapie of genezing voor de universele menselijke ziekte.
In de vier edele waarheden beschrijft Boeddha de toestand waarin de meeste mensen zich bevinden, een diagnose dus, geeft hij een etiologie of de oorzaak van de ziekte, een prognose en een remedie of therapie.

1. De diagnose: het leven van de meeste mensen is dukkha . Mensen lijden, hebben onaangename gemoedstoestanden, hebben onvrede met hun bestaan, men heeft angst voor ouderdom, ziekte en dood.

2. De oorzaak van het lijden zijn de drie klesha?s, de drie ?vergiften? die verwarring veroorzaken in de psyche en mensen verhinderen helder te denken of zinvol te handelen: lobha, dosa en moha
a. begeerte (verlangen, gehechtheid, dorst of hunkering)
b. afkeer of haat
c. onwetendheid of verblinding (onwetendheid met name over de ware aard van de werkelijkheid, inclusief zichzelf)

Het boeddhisme streeft naar een heldere onbelemmerde geestestoestand die verlichting wordt genoemd, waarbij de (uiterlijke en innerlijke)werkelijkheid waargenomen wordt zonder vooroordeel, zonder vervorming.
Deze onbelemmerde kijk op de werkelijkheid wordt vidya genoemd.
Als ze ontbreekt, zoals bij de meeste mensen, is er sprake van a-vidya en heeft men dus een onjuiste kijk op de werkelijkheid en reageert en handelt men overeenkomstig.
In de greep van avidya of onwetendheid reageren we onrealistisch op wat we ervaren
- We kunnen ons overmatig aan iets gehecht voelen en angstig zijn als we ervan scheiden. Lobha of begeerte of gehechtheid dus.
- We kunnen ons overmatig onthecht, gescheiden en vervreemd van iets voelen en angst ervaren als we ons ermee moeten verbinden. Dosa, afkeer of haat dus
- We kunnen in de greep zijn van vaste idee?n, opvattingen, meningen, vooroordelen (vooral ook over wie we zelf zijn). Moha, onwetenheid, verwarring of verblinding

Avidya, onwetendheid is dus de wortel van alle kwaad en lijden en alle negatieve gemoedstoestanden ontstaan daaruit.

3. De prognose: het lijden kan be?indigd worden, maar niet gemakkelijk

4. De remedie of therapie: Het edele achtvoudige pad is de weg naar het be?indigen van het lijden. De voorschriften of recepten van het achtvoudige pad - ook bekend als de middenweg, waarbij de twee extremen van genotzucht en overdreven ascese of versterving vermeden worden ? zijn te verdelen in drie onafscheidelijke categorieen of groepen.:

1. Gedrags-categorieen of de ethische voorschriften (Sila)
juist spreken, juist handelen, juiste wijze van levensonderhoud.
2..Meditatieve categorieen: juiste inspanning, juiste concentratie, juiste opmerkzaamheid. (mindfullness)
3. Inzichts-categorieen: het conceptuele of begripsmatige fundament: juist begrip, juist denken (ook wel juiste visie genoemd)

Een pad of een weg moet men gaan, alleen erover lezen brengt je niet bij het doel van de reis.
Als begeerte of gehechtheid, haat of afkeer en verwarring of verblinding - voortkomend uit onwetenheid ? de oorzaken van het lijden zijn, dan is het tegenovergestelde: geen-begeerte maar maitri of onvoorwaardelijke liefde, geen-afkeer maar karuna of mededogen, en geen-verblinding maar prajna, inzicht of wijsheid voortkomend uit een heldere geest die de werkelijkheid onbelemmerd en onvervormd waarneemt, het ultieme tegengif en oorzaak of wortel van vrede, vreugde en vrijheid.

Boeddha schets een beeld van de psyche bevrijdt van narcisme of zelfpreoccupatie

Volgens het Boeddhisme is het mogelijk helderheid van geest te verwerven zodat het bestaan ervaren of beleefd wordt als conflict-vrij, als vrede- en vreugdevol, als een bliss, een zegen en vrij van angst en dat het daaruit voortvloeiende handelen en spreken gekenmerkt wordt door upekha (gelijkmoedigheid) metta (liefdevolle vriendelijkheid) en karuna (compassie of mededogen met alle levende wezens)
_________________
een gebrekkig gevoel van eigenwaarde is vaak de kern van het probleem

Fred · Geregistreerd op: 17 Nov 2008 Berichten: 25 Woonplaats: Bovenkarspel

BOEDDHISME: 2. Het ik, ego of zelf als illusie en bron van lijden.

Volgens het boeddhisme betreft het centrale punt in de onwetendheid of de verwarring (avidya) omtrent de ware aard van de werkelijkheid waarin de meeste mensen verkeren, zichzelf. Bijna iedereen is in de greep van het vooroordeel of de onjuiste opvatting dat er zoiets als een ? van de rest van de werkelijkheid afgescheiden ? ik, ego of zelf zou bestaan.

Alsof het loslaten van de godsidee al niet radicaal genoeg is, beweert het boeddhisme ook nog eens dat het ?ik?dat de mensen koesteren, een illusie is en dat het deze illusie is die onze ervarings- of belevingswerkelijkheid een egocentrisch perspectief verleent en de oorzaak is van het lijden van de mens.

Levend in de illusie van een ik, ego of zelfmeent men dat dat ik beschermd moet worden. Het leidt tot:
a. Naar ons toehalen en vasthouden aan wat men meent dat goed voor dat ?ik?. M.a.w. het leidt tot begeerte, verlangen, gehechtheid, hebzucht. En dus leidt het tot teleurstelling, frustratie of woede als we niet krijgen wat we hebben willen en angst om te verliezen waarvan we denken dat we het nodig hebben en verdriet als we het verliezen of moeten loslaten.
b. Het afweren en vermijden van of agressie en haat tegen wat slecht voor het ?mij en mijn? is
c. Onverschilligheid tegenover wat noch goed noch slecht voor het ik is.

De visie op het leven heeft zich in een dergelijk ego-centrisch perspectief versmald tot een visie waarin het zoeken van lust en het vermijden van onlust de weg naar levensgeluk lijkt te zijn.

Dus het geloof in het bestaan van een substantieel ik of ego is volgens het boeddhisme de grote, lijden veroorzakende, illusie. In boeddhistische opvatting is ego geen geestelijke entiteit, maar een mentale activiteit.
Iets dus dat gecre?erd en instant gehouden wordt door onjuist denken, door onoplettendheid, onachtzaamheid. Als we goed zoude toezien zou blijken dat er in werkelijkheid, inclusief onszelf, niks blijvends is. De kern van de leer is an-atman, er is geen zelf, de mens is zelf-loos.

Veel spirituele tradities die over het bestaan van een hoge of dieper Zelf spreken, zoals het hindoe?sme (waartegen boeddha zich afzette) menen dat de mens een onvergankelijk en op zichzelf staand ?zelf of ik?(atman in het Sanskriet, atta in het Pali) bezit. Dit ik zou dan gehecht zijn geraakt aan de materiele wereld, wardoor het zich voortdurend allerlei lijden op de hals haalt. Door middel van spirituele oefeningen zou het zich kunnen bevrijden van deze gehechtheid. Einddoel van de religieuze oefening zou dan zijn om dit ik of atman te bevrijden van e grofstoffelijke wereld, zodat het kan opgaan in het al, in Brahman. Als je Brahman vervangt door God en atman door ?ziel?, zal deze opvatting veel Christenen vrij vertrouwd in de oren klinken.

Binnen dit soort spirituele tradities wordt het lichaam vaak gezien als behorend tot de materi?le wereld en niet tot ons ?ware zelf?. Daarom zien zij het lichaam en het streven naar lijfsbehoud vaak als datgene wat ons spirituele zelfbehoud en zelfontplooiing in de weg staat. Ook boeddha meende dat aanvankelijk. Jarenlang heeft hij ernaar gestreefd zijn geest over zijn lichaam te laten zegevieren door zijn lichaam te versterven, aan alle mogelijke ontberingen te onderwerpen. Dit in navolging van asceten die beweerden dat hij zijn ?ware zelf? kon bevrijden door zijn streven naar lijfsbehoud te overwinnen.

Maar Boeddha heeft deze weg verlaten. Hij ontdekte dat het niet het lijfs-behoud, maar dat het het streven naar zelf-behoud is, dat de wereld in een egocentrisch perspectief plaatst. De geest, niet het lichaam, is de schoot waarin de illusie van ego ontstaat. Het lichaam is in boeddhistische traditie belangrijk en kostbaar. We moeten er goed voor zorgen en het beschermen, omdat het de basisvoorwaarde is voor spirituele ontwikkeling. Voor boeddha is juist wereldverzaking datgene dat ons egocentrisme voedt en er de uitdrukking van is. Juist de wens om ?ons-zelf?te redden is ten diepste een vorm van egocentrisme en levensangst. Spiritualiteit die uitdrukking os van (levens)angst zit op verkeerd, op dood spoor.

Het boeddhisme is geen theorie, maar een praktijk. Erover horen of lezen brengt niet de genoemde helderheid van geest (vidya) of het hoge bewustzijnsniveau dat nodig is. Men moet het achtvoudige pad volgen. Dus naast het onderhouden van de ethische voorschriften (juist handelen, juist spreken, juiste wijze van levensonderhoud)
Moet men zich oefenen in het verwerven va helderheid van geest, d.w.z. langdurig mediteren. Mediteren is immers niks anders dan oefenen in achtzaamheid, aandacht, oplettendheid of opmerkzaamheid. Hoe je dat zou kunnen doen staat beschreven in de Satipatthana soetra met haar instructies voor het richten van de aandacht op het lichaam (vooral de ademhaling) de emoties, de gesteldheid van de geest en de objecten van de geest
_________________
een gebrekkig gevoel van eigenwaarde is vaak de kern van het probleem

Fred · Geregistreerd op: 17 Nov 2008 Berichten: 25 Woonplaats: Bovenkarspel

BOEDDHISME: 3. Meditatie.

Van de vier edele waarheden;
1.het leven is dukkha, lijden
2.de oorzaak van het lijden is de begeerte of de gehechtheid.
3.het lijden kan be?indigd worden.
4.de weg naar het be?indigen van het lijden is het edele achtvoudige pad.
geeft de vierde het boeddhistische pad naar bevrijding aan.

Centraal daarin staat het beoefenen van Dhyana (sanskriet), in het Chinees Tsj?an, door Japanners uitgesproken als Zen, in het Nederlands Meditatie of Contemplatie .

Wat dat is?
Mediteren is ?.. jezelf oefenen in mindfullness.
Mediteren is ?. niets anders dan oefenen in achtzaamheid, aandacht, oplettendheid of opmerkzaamheid.
Mediteren is ?. datgene wat je doet, zo aandachtig mogelijk doen.
Mediteren is ?.. opmerkzaam-zijn ten opzichte van alles wat zich in lichaam en geest voordoet.
Mediteren is ?. het verwerven van een heldere i.p.v. een verwarde geest.
Mediteren is ??de geest tot rust brengen.
Mediteren is?? de weg naar bevrijding en verlichting
Meditatie is?. de kern van boeddha?s boodschap en wordt o.a. beschreven in de in de klassieke Satipatthana-Soetra.waarin instructies gegeven worden voor het richten van de aandacht op het lichaam (vooral de ademhaling) op de gevoelens, op de gesteldheid van de geest , op de objecten van de geest.

Waarom zou je dat doen, mediteren? Om:
1. helder Inzicht (prajna) in de aard en het functioneren van de menselijke geest te verwerven. Inzicht ook in het egocentrische perspectief als oorzaak van het lijden (vipassana-meditatie betekent dan ook inzichts-meditatie)
2. het lijden (duhkha) te be?indigen
3. onvernietigbare bestaans-vreugde te kunnen ervaren
4. met mededogen (karuna) en gelijkmoedigheid (upeksha) in het leven te kunnen staan.
5. liefdevolle vriendelijkheid (metta) en liefde (maitri) voor alle levend wezens te kunnen ontplooien.
Kortom: om het egocentrische perspectief op het leven ? oorzaak van alle lijden ? op te geven.

Meditatie kent een aantal fase: concentratie (piti), verzonkenheid (samadi), opmerkzaamheid (sati) en
gelijkmatig- of gelijkmoedigheid (upeksha)

Als men begint met mediteren - en het begint meestal met aandacht bij de ademhaling houden - al is het maar voor een kwartier, ondervindt men allerlei ongemakken die afleiden. Hoe meer je leven onderhevig is aan dwangmatigheid, des te moeilijker is het. Dwangmatigheid kan extrovert of introvert zijn.
Als die zich voordoet in de vorm van allerlei activiteiten, dan is de strijd met meditatie waarschijnlijk alleen fysiek. Alleen al de moeite om stil te blijven zitten gaat tegen onze gewoonte in.
Als je het soort mens bent dat zich verliest in dagdromen, zal de grootste uitdaging zijn om de geest onder controle te houden., dus de aandacht niet te laten afdwalen.
Je zult merken dat er van alles in je omgaat. ?Ik zou hier niet moeten zitten? als ik maar even aan dat plekje zou kunnen krabben?ik vraag me af wat er vanavond op de t.v. is ?.ik doe dit nu echt goed ?.dit is saai? dit is niet echt ontspannend??ik krijg hier de zenuwen van ?. enz , enz.

Dat geeft niet, leren mediteren is leren zo ontspannen te zijn dat het ok? is om gespannen te zijn.

De concentratie kan bevorderd worden door het tellen van de adem of door tegen jezelf te zeggen nu adem ik in?. nu adem ik uit, of alleen maar In ?.. Uit ?..Probeer er gewoon te zijn, bij je ademhaling. Observeer. Blijf in het hier en nu. De focus van de aandacht is op de ademhaling. De perifere aandacht merkt op wat er verder gebeurt, een voorbij rijdende auto, het gezang van een vogel.

De belofte is dat als je blijft oefenen er kalmte in je komt. Die kalmte kan zich manifesteren als onbeweeglijkheid van het lichaam maar in de omgang met een ander kan die innerlijke kalmte en rust net zo goed blijken uit een levendige respons of een besliste handeling.
_________________
een gebrekkig gevoel van eigenwaarde is vaak de kern van het probleem

Fred · Geregistreerd op: 17 Nov 2008 Berichten: 25 Woonplaats: Bovenkarspel

BOEDDHISME 4. Opmerkzaamheid en Gelijkmatigheid.

Het verwerven van een heldere i.p.v. een verwarde geest (verward door begeerte, afkeer of onverschilligheid), zodat men de werkelijkheid onbevooroordeeld en onvervormd kan waarnemen, is een van de hoofddoelen van het beoefenen van meditatie.
Meditatie is eigenlijk niets anders dan oefenen in mindfullness: aandacht, oplettendheid, opmerkzaamheid of aanwezig ?zijn in het moment, in het hier en nu.

Terwijl concentratie (piti) en verdiepte concentratie of verzonkenheid (samadhi) de eerste twee fasen van het meditatieve proces vormen, zijn opmerkzaamheid (sati) en de daaruit voortvloeiende gelijkmatigheid (upeksha) de laatste twee fasen.

Opmerkzaamheid
Als je de fase van opmerkzaamheid bereikt hebt hoeft er geen bepaalde focus te worden vastgehouden zoals bij het oefenen in concentratie b.v. het aandachtig ademhalen.
Het is ieder moment opmerkzaam-zijn.
We missen meestal een groot deel van ons leven. We gaan eraan voorbij terwijl we iets anders doen.
We zijn er niet bij, we zijn niet aanwezig. Terwijl het lichaam iets doet is de geest vaak ergens anders: plannen maken, zich zorgen maken, dagdromen, herinneren. Zelfs als je aan het vrijen bent, kunnen je gedachten nog ergens anders zijn. De geest dwaalt dikwijls en is dus niet in het hier en nu aanwezig. De geest is dan niet opmerkzaam. Piekeren of je voortdurend zorgen maken is een extreme vorm van niet aanwezig zijn in het moment.
Opmerkzaamheid is de geest met het lichaam in harmonie brengen, niet andersom.
Bij opmerkzaamheid blijft de geest waar het lichaam is. Opmerkzaamheid is dus ?hier? zijn, zonder bepaald object. Het is samadhi (verzonkenheid) van dit moment.

Wat is het belangrijkste in je leven om te doen?
Het belangrijkste is wat je nu aan het doen bent. Houd de geest daarbij.
Wie is de belangrijkste persoon in je leven?
Degene die nu bij je is. Deze persoon heeft je misschien nodig, misschien heeft hij je hulp nodig of een luisterend oor, of misschien heeft hij het nodig dat je hem nu met rust laat. Wat het ook is, deze persoon is de belangrijkste persoon. Dat is opmerkzaamheid.
Wat is het mooiste om te zien in de wereld? Open je ogen en kijk.

Het vereist langdurige oefening om i.p.v. de geest min of meer automatische te laten afdwalen, het tot een gewoonte te maken dat de geest aanwezig is en blijft in het moment

Gelijkmatigheid (Upeksha)
Gelijkmatigheid ontstaat uit oplettendheid.
Iemand die gelijkmatig is, is elke situatie de baas, wat die situatie ook is.
Men heeft de fase van gelijkmoedigheid niet bereikt totdat men alles wat zich voordoet op een terloopse manier kan afhandelen. Op een terloopse manier afhandelen betekent dat niets er voor jezelf persoonlijk toe doet.
Het maakt niet uit of je dood gaat of niet.
Dit doet denken aan waar de oude Griekse en Romeinse sto?cijnen het over hadden als ze spraken over ataraxia en apatheia. Ataraxia is onverstoorbaarheid van de gemoedsrust, je door niets van je stuk laten brengen, uit je evenwicht laten halen. Apatheia, a-pathisch heeft bij ons een ongunstige klank en betekent een wezenloze indruk maken. ?Hij zit daar maar apathisch of emotieloos voor zich uit te staren?. De Sto?cijnen bedoelden: je niet door je emoties laten meeslepen of overmannen, want dat verstoord de gemoedsrust, verstoord de kalmte van je geest.
Onthecht-zijn en gelijkmatigheid betekent niet dat je een koud

e, teruggetrokken en afstandelijke persoon wordt, die in niks of niemand ge?nteresseerd is. We hebben het over een staat van zijn waarin de overlevingsdrift die ego heet, uit de weg is geruimd. Gelijkmatigheid betekent eigenlijk dat je onvoorwaardelijk leeft.
Het is de basis van mededogen en liefde, want het betekent dat dat wat ons weerhoudt van echte zorg voor anderen ? de egodrift ? is losgelaten.

Het zal duidelijk zijn dat een opmerkzaam iemand een persoon is die alert kan spreken of handelen op het moment dat dat nodig is. Zo iemand geeft altijd de juiste respons op de situatie. Hij reageert niet, maar geeft een respons, Reageren of reactief zijn is spreken en handelen op de automatische piloot, terwijl een respons of een ?antwoord? perfect aansluit op de situatie.
_________________
een gebrekkig gevoel van eigenwaarde is vaak de kern van het probleem

Fred · Geregistreerd op: 17 Nov 2008 Berichten: 25 Woonplaats: Bovenkarspel

Boeddhisme 5. - over Leegte (sunyata) en relatieve en absolute waarheid -

De werkelijkheid is een voortdurend wordingsproces, waaraan een wezenlijke, substanti?le, onveranderlijke, zichzelf gelijkblijvende kern, aard of natuur ontbreekt. Alles is radicaal vergankelijk d.w.z. er is niets dat blijvend, eeuwig is.Wij mensen zeggen wel dit is een roos, een boom, een vogel, de zon, een rots, dit ben ik en dat ben jij, enz.

Met andere woorden: we plakken begrippen of concepten op het voortdurende veranderingsproces of de stroom van de werkelijk, hetgeen de suggestie of illusie wekt dat de werkelijkheid uit vaste, afzonderlijke, onafhankelijke, op zichzelf staande en zichzelf gelijkblijvende entiteiten bestaat. Maar dat is slechts schijn, maya, een door het conceptuele (begrips- matige) en discursieve (onderscheid makende) denken gewekte illusie.
(Denken is hier de verzamelnaam voor alle geestelijke of mentale processen: redeneren, voorstellen, fantaseren)

Maar alles ontstaat in onderlinge afhankelijkheid of oorzakelijk verband

Dat geldt ook voor de begrippen leven en dood of bestaan en niet bestaan (zijn en niet-zijn)
Een bepaalde fase van het voortdurende veranderingsproces dat we ?het leven?noemen, noemen we de dood,
zodat het lijkt alsof er twee afzonderlijke situaties bestaan ?leven? en ?dood?

De mensen zitten gevangen in hun conceptuele, discursieve denken. Ze hebben geen heldere kijk op de werkelijkheid, ze missen het juiste inzicht. Ze leven in en vanuit de illusie dat er zoiets als een afzonderlijk ik, ego, zelf, of subject zou zijn, los van de rest van de werkelijkheid.

Dit ontbreken van een inherente, afzonderlijke eigen aard of wezen noemt het boeddhisme sunyata of leegte.
De wezenlijke aard van de werkelijkheid is dat er geen wezenlijke aard is. De wezenlijke aard is sunyata, leegte. Dat is geen nihilisme in de zin dat er ?niets? zou zijn, maar alleen dat ?de uiteindelijke werkelijkheid? niet in concepten gevat kan worden. Wat die leegte dan is, is alleen in negatieve bewoordingen (niet dit, niet dat)aan te duiden, het gaat aan woorden voorbij, maar het kan wel in meditatieve staat ervaren worden. Maar dat heldere inzicht dat alles uiteindelijk leegte is, de ervaring of het bewustzijn van sunyata, de uiteindelijke leegte van alles, kan niet in positieve bewoordingen worden geformuleerd. In dit verband maakt het boeddhisme onderscheid tussen relatieve en absolute waarheid. Dag laatste laat ik nu maar ff zitten.
_________________
een gebrekkig gevoel van eigenwaarde is vaak de kern van het probleem

Fred · Geregistreerd op: 17 Nov 2008 Berichten: 25 Woonplaats: Bovenkarspel

De Drie Kenmerken van het Bestaan.
-duhka, anitya en anatman-

Boeddha ontdekte dat het angstig en agressief afweren van de drie grote realiteiten van het leven niet tot waarachtig menselijk geluk leidt maar er juist van vandaan voert. Hij noemde die drie grote realiteiten waar mensen voortdurend moeite mee hebben en aan voorbij proberen te leven de Drie kenmerken van het bestaan:
duhka, anitya en anatman: pijn, vergankelijkheid en niet-Zelf of het ontbreken van vaste grond.

Het zijn wat we tegenwoordig existenti?le problemen noemen, lijden dus dat onlosmakelijk verbonden is met de realiteit van het menselijke bestaan: ziekte, ouderdom, dood, tegenspoed, vergankelijkheid, de onbeheersbaarheid van het leven. Dit soort existentieel lijden is dus een heel ander soort lijden dan waar mensen met neurotische of psychische problemen last van hebben. Dit laatste kan met verschillende vormen van psychotherapie bestreden worden, existentieel lijden niet. Daarvoor dient men een spiritueel pad te volgen.
Het boeddhistische spiritueel-meditatieve pad is gericht op het tot ontwikkeling brengen van een geesteshouding en manier van leven die totaal vrij is van afweer en ontkenning van de grote existenti?le realiteiten en er vrede mee heeft gesloten

. Het gaat om het tot ontwikkeling brengen van een levenshouding die vrij is van het egocentrische perspectief op het leven.

1. Duhka.
Alle mensen hebben te maken met pijnlijke zaken, met lichamelijke of geestelijke pijn. Mensen proberen niet zelden de ogen daarvoor te sluiten. Maar de angstige afweer en het verzet daartegen is een bij voorbaat verloren strijd waardoor men lijdt onder de realiteit van de pijn. Dit soort lijden wordt in de boeddhistische traditie duhkaduhkhata genoemd. Het in lijden-zijn (duhkatha), vanwege de pijn (duhka).
Iemand met een bovenomschreven levenshouding ervaart natuurlijk wel pijn bij zichzelf en anderen, maar lijdt er niet onder omdat hij of zij er niet langer op reageert met angst, agressie of afweer, maar met mededogen, deernis en zorgzaamheid. En omdat levensangst afwezig is, wordt ook een waarachtige levensvreugde mogelijk.

2. Anitya
Mensen lijden onder anitya, de vergankelijkheid of veranderlijkheid van het leven. Vergankelijkheid is een fact of life. Als je dat ontkent of je daartegen verzet en probeert de stroom van je leven te bevriezen, en er geen vrede mee kan sluiten, lijdt je onder dit kenmerk van het bestaan. Dit lijden onder de vergankelijkheid noemt men viparinama-duhkata. Wanneer je je niet verzet tegen het feit dat aan alles een einde komt, betekent dat niet dat je geen verdriet zou mogen hebben om een verlies, maar juist dat je zonder enige afweer je verdriet kunt voelen, omdat je instaat, bent de situatie zonder enige afweer te ervaren.

3. Anatman.
Dat mensen worstelen met de onbestendigheid van het leven komt ook tot uiting in het zoeken naar vastigheid en zekerheid. Was er maar een vast punt, een vluchtheuvel in de stroom van het bestaan zodat we ons aan de woelingen ervan - al was het maar even - konden onttrekken.
Volgens boeddha bestaan dergelijke vluchtheuvels in werkelijkheid niet, hoogstens in de fantasie.
Het zijn samskarah, ?mentale formaties?, dus vaste opvattingen of denkgewoontes. Het zijn vaste manieren van kijken en interpreteren, het zelfbeeld, wereldbeeld en eventueel godsbeeld.
Maar vasthouden aan deze samskarah, aan deze mentale formaties, brengt ons niet in contact met de werkelijkheid, maar voert er juist vandaan. Het leidt naar schijnbaar bestendige fantasiewerelden van al of niet religieuze, filosofische of alledaagse snit. Het leidt dus naar de werkelijkheid zoals we ons die voorstellen en tot het negeren en ontkennen van de fundamentele grondeloosheid, het feit dat er geen vastigheid, geen houvast in de vliedende stroom van het bestaan te vinden is. En dat veroorzaakt de derde vorm van lijden, naast lijden aan pijn en vergankelijkheid en wordt samskarah-duhkata genoemd.

Een van de meest fundamentele mentale formaties (waaraan dus geen werkelijkheid beantwoord) is die van atman: ik, ego, zelf of ziel. Het ego-centrum, als vaste kern van het menselijke bestaan is een mentale constructie die de illusie van vastigheid geeft. En het leidt tot een egocentrische kijk op het leven en de daarbij horen egocentrische gedragspatronen en belevingswijze:

1. Angst, agressie en haat voor datgene waarvan we menen dat het ons ego bedreigd,
2. Naar ons toehalen en willen vasthouden waarvan we menen dat het goed voor onszelf is en
3. Onverschilligheid ten opzichte van dat wat we noch als een bedreiging noch als goed voor onszelf beschouwen.

Het ontwaken uit deze egocentrische belevingwijze wordt aangeduid met anatman: egoloosheid of zelfloosheid.
Die realisatie wekt een totale, onvoorwaardelijke en ononderbroken intimiteit met en toewijding aan en compassie of mededogen (karuna) met de situatie waarin we leven.

Het zal duidelijk zijn: het boeddhistische spiritueel-meditatieve pad is bedoeld om een einde aan het existenti?le lijden te maken.
_________________
een gebrekkig gevoel van eigenwaarde is vaak de kern van het probleem

mariakat

Je hebt al hard gewerkt zie ik, Fred.

Is het de bedoeling, dat dit onder documentatie valt of dat hier in deze topic ook van gedachten gewisseld wordt?

In het laatste geval verdwijnt dit werk van jou straks in de massa en is moeilijk terug te vinden. Hoop ik Wink

Als het onder documentatie valt, is het te ordenen, zodat we het heel gauw weer boven kunnen halen.
Dan is het van blijvend nut.

Van hieruit kan dan een aansprekend stukje "gequot" worden naar een discussie.
_________________
Groet Mariakat

Fred · Geregistreerd op: 17 Nov 2008 Berichten: 25 Woonplaats: Bovenkarspel

Hoi Maria
Ja, wat mij betreft mag het onder documentatie vallen. Maar da's zeker iets dat jij regelt of moet ik dat zelf doen? Ik zou dan niet weten hoe dat moet.
_________________
een gebrekkig gevoel van eigenwaarde is vaak de kern van het probleem

Fred · Geregistreerd op: 17 Nov 2008 Berichten: 25 Woonplaats: Bovenkarspel

Boeddha-natuur.
- over je ware aard -

In boeddhistische opvatting ontdekt de mens zijn ware aard pas voorbij het zelfPas als het ik,ego of zelf is doorzien als een illusie, die bovendien de oorzaak is van het lijden, ontdekt men zijn ware aard. Het is een werkelijkheid voorbij het zelf, transpersoonlijk.

We hebben woorden nodig en daarom noemen we de kern van iemand zijn ?boeddha-natuur?
Maar boeddha-natuur moet niet opgevat worden al een ding of een ziel en beschouwd worden als iets ?van hem? of ?van mij?. Boeddha natuur betekent niet meer dan dat een mens een integrerend deel van de kosmos is. Het is de identiteit van zelf en kosmos, onze ondeelbare eenheid met het geheel van het bestaan. Iemand die zich dat realiseert of ervaart, heeft zijn boeddha-natuur gerealiseerd, is zich van zijn boeddha-natuur bewust.

Maar ook als je het je niet bewust bent, is de boeddha-natuur dat wat je werkelijk bent, een ondeelbare eenheid met de rest van het bestaan. Je ziet het alleen niet, je blik is niet helder, je bent niet wakker, je bent ontwetend ten aanzien van je ware aard. Je blik op de werkelijkheid wordt verduisterd door ego, de gedachte of de illusie dat je een afgescheiden en onafhankelijke entiteit, een zelf bent.

Dus je boeddha-natuur is al het geval, je hoeft het niet tot stand te brengen of te cre?ren, die eenheid met het geheel van het bestaan, het is al een feit. Het enige wat je moet doen is het je bewust te worden, het te zien. Meditatie is bedoeld om je blik helder te krijgen

Omdat de onjuiste opvatting of het geloof in het bestaan van een op zichzelf staand en onafhankelijk ego of zelf zo sterk is, is het is zeer moeilijk enigszins gevoel te krijgen voor wat bedoeld wordt Boeddha-natuur, de ondeelbare eenheid met het universele leven.

In het boeddhisme spreekt men van de onderlinge afhankelijkheid van alles .
Misschien dat een voorbeeld iets kan verduidelijken.
Neem een tafel. Het bestaan van de tafel is mogelijk dankzij de dingen die niet de tafel zijn: het bos waar de boom groeide, de zon en de regen die de boom liet groeien, de timmerman, het ijzererts waaruit de spijkers en schroeven gemaakt werden, en ontelbare andere dingen die met de tafel te maken hebben. Als je een van deze elementen zou wegnemen en zou terugvoeren naar hun oorsprong ? de spijkers naar het ijzererts, het hout naar de boom, de timmerman naar zijn ouders ? dan zou de tafel niet kunnen bestaan. Dat is wat bedoeld wordt met onderlinge afhankelijkheid

Zo?n voorbeeld intellectueel begrijpen is natuurlijk nog heel iets anders dan werkelijk de eenheid of identiteit van ?jezelf? en het heelal te ervaren na een intensief meditatief proces .
M.a.w. aan ?onderlinge afhankelijkheid? als filosofische leerstelling die met het redenerende verstand begrepen kan worden, heb je niet veel. Meditatie is bedoeld als hulpmiddel om in de werkelijkheid daarvan door te dringen, er een mee te worden en niet om verstrikte te raken in filosofische opvattingen. Het (meditatie op onderlinge afhankelijkheid) is een vlot om de rivier mee over te steken, niet om het op je schouders mee te dragen.

Het zal duidelijk zijn dat de boeddha-natuur niet in positieve termen beschreven kan worden, je kunt niet zeggen dit is het of dat is het, of het wordt door dit of dat gekenmerkt, of daar en daaraan kun je het herkennen. Het is juist niet-iets, no-thing, notthing, het is niets.
_________________
een gebrekkig gevoel van eigenwaarde is vaak de kern van het probleem

Fred · Geregistreerd op: 17 Nov 2008 Berichten: 25 Woonplaats: Bovenkarspel

De vijf geheugensteuntjes van Boeddha

1. Ik ben van dien aard dat ik oud wordt. Er is geen mogelijkheid om aan oud worden te ontsnappen.
2. Ik ben van dien aard dat ik een slechte gezondheid krijg. Er is geen mogelijkheid om aan een slechte gezondheid krijgen te ontsnappen.
3. Ik ben van dien aard dat ik sterf. Er is geen mogelijkheid om aan doodgaan te ontsnappen.
4. Alles wat mij dierbaar is en iedereen van wie ik houd zijn van dien aard dat zij veranderen. Er is geen mogelijkheid om aan van hen gescheiden te worden te ontsnappen.
5. Mijn daden zijn mijn enige ware persoonlijke bezittingen. Ik kan niet aan de gevolgen van mijn daden ontsnappen. Mijn daden zijn de grond waarop ik sta.

De vijf geheugensteuntjes helpen ons vriendschap te sluiten (= werkelijk te accepteren) met onze angst om oud te worden, ziek

te worden, verlaten te worden en te sterven. Ze vormen ook een belletje van oplettendheid dat ons kan helpen de wonderen van het leven, die hier en nu voorhanden zijn, ten diepste te waarderen.
_________________
een gebrekkig gevoel van eigenwaarde is vaak de kern van het probleem

jacco · Gast

Ik heb een hoop gelezen Fred.Maar dit is toch wel heel veel.
Ik zal het nog eens doornemen.

Fred · Geregistreerd op: 17 Nov 2008 Berichten: 25 Woonplaats: Bovenkarspel

Hoi Jacco
Ja, neem rustig te tijd hoor. Het is weliswaar een lap tekst waarin enkele hoofdpunten uiteengezet worden, maar..... zoals je bij de posting over De Pali canon ( de offici?le verzameling van sutra van boeddha) kunt lezen en die onlangs in het nederlands zijn vertaald, omvatten die 6 dikke delen.
Groet
Fred
_________________
een gebrekkig gevoel van eigenwaarde is vaak de kern van het probleem